Tον κυριο άξονα του νέου εκλογικού νόμου επεξεργάζεται η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών, αναμένοντας να δοθεί «πράσινο φως» από το Μέγαρο Μαξίμου για να ξεκινήσει η συζήτηση για το εκλογικό σύστημα
Tον κυριο άξονα του νέου εκλογικού νόμου επεξεργάζεται η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών, αναμένοντας να δοθεί «πράσινο φως» από το Μέγαρο Μαξίμου για να ξεκινήσει η συζήτηση για το εκλογικό σύστημα. Την ευθύνη για τη διαμόρφωση της τελικής πρότασης έχει αναλάβει ο υπουργός Εσωτερικών Π. Κουρουμπλής, ο οποίος με δηλώσεις του έχει παρουσιάσει το γενικό περίγραμμα του νέου εκλογικού νόμου. Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι πιθανότατα αμέσως μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, όταν ο πρωθυπουργός αποφασίσει να ξεκινήσει η συζήτηση για το εκλογικό σύστημα, η κυβέρνηση θα καλέσει και τα υπόλοιπα κόμματα να συμμετάσχουν σε έναν διάλογο για την αλλαγή του εκλογικού νόμου. Παράλληλα εκκρεμεί η απόφαση από το Μέγαρο Μαξίμου για το εάν η αλλαγή του εκλογικού συστήματος θα ενταχθεί στη συζήτηση για την αναθεώρηση του Συντάγματος ή θα αποτελέσει αυτόνομο νομοσχέδιο, το οποίο θα κατατεθεί στη Βουλή.
Οι αλλαγές
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Εθνους της Κυριακής», οι βασικές παράμετροι του νέου εκλογικού συστήματος που επεξεργάζεται η κυβέρνηση είναι:
• Το «σπάσιμο» των μεγάλων εκλογικών περιφερειών. Η βασική εισήγηση περιλαμβάνει το σπάσιμο της Β’ Αθήνας σε 4 εκλογικές περιφέρειες, της Α’ Αθήνας σε δύο εκλογικές περιφέρειες, της Αττικής σε δύο εκλογικές περιφέρειες, καθώς και της Α’ Θεσσαλονίκης επίσης σε δύο περιφέρειες.
Ο ανώτατος αριθμός μελών του Κοινοβουλίου που θα μπορεί να εκλέγεται στις νέες μικρότερες περιφέρειες που θα προκύψουν από το σπάσιμο των σημερινών περιφερειών-μαμούθ θα είναι 10 βουλευτές. Για παράδειγμα, η Β’ Αθήνας θα χωριστεί σε τέσσερις μικρότερες περιφέρειες που θα αποτελούνται από τους δήμους της Δυτικής Αθήνας, της Βόρειας Αθήνας, καθώς και τους δήμους του Νότιου και του Ανατολικού Τομέα της Αττικής που σήμερα ανήκουν στη Β’ Αθήνας. Κάθε εκλογική περιφέρεια θα εκλέγει από 9-10 βουλευτές.
• Η θεσμοθέτηση της δυνατότητας να κατέρχεται στις εκλογές συνασπισμός κομμάτων, ο οποίος μπορεί να διεκδικεί το μπόνους των εδρών εάν καταλάβει την πρώτη θέση.
• Η ανατρεπόμενη λίστα. Μία από τις προτάσεις που επεξεργάζεται το υπουργείο Εσωτερικών είναι ο συνδυασμός της λίστας και του σταυρού σε όλες τις εκλογικές περιφέρειες. Το σύστημα της ανατρεπόμενης λίστας προβλέπει ότι ο επικεφαλής του ψηφοδελτίου θα επιλέγεται από το κόμμα και θα εκλέγεται στην περίπτωση που ο εκλογικός συνδυασμός κερδίσει μία έδρα για τη Βουλή.
Για τους υπόλοιπους βουλευτές του ψηφοδελτίου θα ισχύει ο σταυρός προτίμησης. Εάν ένας υποψήφιος βουλευτής καταλάβει σταυρούς που αντιστοιχούν στο 33% των ψηφοδελτίων που έχει πάρει το κόμμα στην περιφέρεια, τότε θα καταλαμβάνει αυτός την έδρα στη Βουλή και δεν θα επιλέγεται ο υποψήφιος της λίστας.
• Μείωση του μπόνους. Οπως έχει δηλώσει στο παρελθόν ο υπουργός Εσωτερικών Παναγιώτης Κουρουμπλής, συζητείται το ενδεχόμενο να αποδίδεται μικρότερο μπόνους από τις 50 έδρες που ισχύει σήμερα, για κόμματα ή συνασπισμούς κομμάτων που θα καταλάβουν ποσοστό πάνω από 40% με τη λογική ότι έχουν την έγκριση της πλειοψηφίας των ψηφοφόρων να αναλάβουν τη διακυβέρνηση του τόπου. Σύμφωνα με πληροφορίες, το μπόνους για αυτή την περίπτωση θα είναι 30 έδρες.
Για ποσοστά του πρώτου κόμματος κάτω από 40% συζητείται το σενάριο να μειώνονται οι έδρες του μπόνους αναλογικά, δηλαδή 25 έδρες για ποσοστό 35% κ.ο.κ. Στις εισηγήσεις για την αλλαγή του εκλογικού νόμου περιλαμβάνονται και σημαντικές προτάσεις που αφορούν τον τρόπο επιλογής των υποψήφιων βουλευτών, την ψήφο των ομογενών, ακόμα και τη μείωση του ηλικιακού ορίου από τα 18 χρόνια στα 17 έτη για τους νέους ψηφοφόρους, χωρίς όμως να έχουν ληφθεί τελικές αποφάσεις. Συγκεκριμένα, το υπουργείο Εσωτερικών επεξεργάζεται πρόταση για την ενίσχυση της εσωκομματικής δημοκρατίας στους πολιτικούς σχηματισμούς με τη θεσμοθέτηση προκριματικών εκλογών για την επιλογή των βουλευτών. Η συγκεκριμένη πρόταση, σύμφωνα με πηγές του κυβερνώντος κόμματος, έχει μικρές πιθανότητες να επικρατήσει, καθώς εκτιμάται ότι δεν μπορεί να επιβληθεί σε όλα τα κόμματα η διαδικασία της εσωκομματικής ψηφοφορίας, γεγονός που προϋποθέτει θεσμοθέτηση της λίστας. Μεγαλύτερες πιθανότητες έχει η θεσμοθέτηση της ψήφου των ομογενών, την οποία βλέπει θετικά η κυβέρνηση. Σύμφωνα με πληροφορίες, προκρίνεται το μοντέλο της Ιταλίας, δηλαδή ο καθορισμός εκλογικών περιφερειών ανά τον κόσμο, όπου θα εκλέγονται 10 βουλευτές της Ομογένειας από την Αυστραλία, τις ΗΠΑ, την Ευρώπη κ.λπ.
Ψηφοφόροι ετών 17
Παράλληλα το επιτελείο του υπουργείου Εσωτερικών αντιμετωπίζει θετικά την εισήγηση για τη μείωση του ορίου ηλικίας των νέων ψηφοφόρων από τα 18 στα 17 χρόνια. Στελέχη του υπουργείου Εσωτερικών κάνουν λόγο για μια ρηξικέλευθη πρόταση, η οποία θα δώσει τη δυνατότητα στη νέα γενιά να καθορίσει τους πολιτικούς συσχετισμούς της χώρας. Αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι έχει έρθει η ώρα και έχουν ωριμάσει οι συνθήκες προκειμένου η γενιά των 17άρηδων να συμμετέχει στην πολιτική, διαμορφώνοντας με την ψήφο της τους πολιτικούς συσχετισμούς σε εθνικό επίπεδο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι νέοι εκλογείς πάνω από 18 ετών στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 ήταν 273.941 πολίτες, ενώ στην περίπτωση που θεσμοθετηθεί η ψήφος στα 17, ο αριθμός των νέων ψηφοφόρων στις επόμενες εκλογές εκτιμάται ότι θα διπλασιαστεί και θα ξεπεράσει τις 500.000 που αντιστοιχούν περίπου στο 8% του εκλογικού σώματος.
Νίκος Β. Τσίτσας
nbtsitsas@pegasus.gr
–
