Εάν σε εύλογο χρόνο δεν απλοποιήσουμε και το θεσμικό καθεστώς για την έκδοση των αδειών, εάν δηλαδή μεταφέρουμε το ισχύον γραφειοκρατικό καθεστώς (νόμοι, εγκύκλιοι, έθιμα και πολλές κακές συνήθειες) στην ηλεκτρονική πλατφόρμα E-ADEIES, το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να δημιουργήσουμε την E-GRAFEIOKRATEIA.
Το πρώτο πλαίσιο για την έκδοση οικοδομικής άδειας υπογράφηκε το 1835 από τον αντιβασιλέα κόμη Άρμανσπεργκ εν ονόματι του Όθωνα. Το άρθρο 13 του διατάγματος περί υγιεινής οικοδομής πόλεων και κωμών όριζε ότι «δεν συγχωρείται η επιχείρησις οικοδομής εις δήμους πρώτης και δευτέρας κλάσεως, ειμή αφού προηγουμένως εγκριθή το σχέδιον από εμπειρότεχνον άνδρα».
— Χρειάστηκαν 183 χρόνια και η ορκωμοσία δεκάδων χιλιάδων τεχνικών επιστημόνων, για να αντικατασταθεί ο «εμπειρότεχνος άνδρας» από τον πιστοποιημένο διπλωματούχο μηχανικό και οι «επισκέψεις στην πολεοδομία» από ένα ψηφιακό σύστημα υποβολής δικαιολογητικών για την έκδοση της άδειας οικοδόμησης.
— Από φέτος τον Οκτώβριο, το Υπουργείο Περιβάλλοντος ακολουθώντας το δρόμο του TAXIS και της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, επιβάλλει την υποβολή των δικαιολογητικών για την έκδοση των αδειών δόμησης να γίνεται μέσα από ηλεκτρονική πλατφόρμα E-ADEIES του Τεχνικού Επιμελητήριου της Ελλάδας (ΤΕΕ).
Ηλεκτρονικές γνωμοδοτήσεις;
— Επειδή όμως «κάθε αρχή και δύσκολη», για κάποιο χρόνο η «ηλεκτρονική υποβολή» θα μπορεί να γίνεται και με τον παραδοσιακό τρόπο μέχρι να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα μηχανικοί, πολεοδομίες και φορείς. Άλλωστε, σύμφωνα με δήλωση του αρμόδιου υπουργού κ. Σταθάκη, βασική επιδίωξη του νέου νόμου, είναι «οι πολίτες να μην ξαναδούν την πολεοδομία τα επόμενα χρόνια», κάτι που από μόνο του προϋποθέτει εύλογο χρόνο ωρίμανσης.
— Άλλωστε, είναι γνωστό ότι για την έκδοση μιας οικοδομικής άδειας συχνά απαιτούνται και γνωμοδοτήσεις όπως από δασαρχείο, εφορία αρχαιοτήτων κ.λπ., διαδικασίες για τις οποίες παραμένει σε ισχύ η παραδοσιακή «αίτηση με τα συνημμένα». Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που ο χρόνος απόκρισης μιας υπηρεσίας, άλλης από την πολεοδομία, να προκαλεί σημαντικές καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση ή ακόμα και την ακύρωση μιας επένδυσης. Ακόμη συχνότερες είναι οι περιπτώσεις ακινήτων τα οποία, εν αγνοία των επενδυτών, βαρύνονται από περιορισμούς ή απαγορεύσεις που εμφανίστηκαν μετά την αγορά με σκοπό την εκμετάλλευσή του.
Ηλεκτρονική γραφειοκρατία;
— Ένα άλλο ζήτημα είναι το λαβυρινθώδες θεσμικό καθεστώς που κάθε τόσο φέρνει σε αμηχανία επενδυτές, μηχανικούς και υπηρεσίες, με αποτέλεσμα να υπάρχουν διαφορετικές ερμηνείες της νομοθεσίας. Είναι πασίγνωστο το Ελληνικό παράδοξο, από πολεοδομία σε πολεοδομία να υπάρχουν διαφορετικές απαιτήσεις για την ακρίβεια και την πληρότητα του φακέλου παρόμοιων έργων.
— Το ίδιο καθεστώς, για να δικαιολογήσει την ύπαρξή του, υπεισέρχεται σε παρατραβηγμένες λεπτομέρειες προκαλώντας δυσανάλογα ακριβό όγκο εγγράφων, υπολογισμών και σχεδίων, τα οποία σε τίποτα δεν διευκολύνουν ούτε την κατασκευή, ούτε τη λειτουργία του έργου. Αν δεν καταργηθεί αυτό το αλλόκοτο φορτίο λεπτομερειών, το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να επιβαρύνουμε την ψηφιακή πλατφόρμα E-ADEIES με έναν τεράστιο όγκο περιττών πληροφοριών και αρχείων.
— Κακά τα ψέματα. Οι επενδύσεις στα ακίνητα πέρασαν από την πρώτη στην τελευταία γραμμή της οικονομίας. Η ανελέητη φοροεπιδρομή, οι μη κοστολογημένες απαγορεύσεις, οι φωτογραφικοί περιορισμοί, οι αιφνιδιασμοί στην πολεοδομική νομοθεσία αλλά και η σπίλωση των επενδυτών και ιδιοκτητών γης, έχουν οδηγήσει σε αδιέξοδα όχι μόνον την οικοδομή αλλά και το σύνολο της κατασκευαστικής δραστηριότητας.
Ο «ενιαίος χάρτης θεσμικών γραμμών» πιο επίκαιρος από ποτέ
— Για να ξεμπλοκάρει η κοινωνία από χρονοβόρες διαδικασίες και, προκειμένου το νέο σύστημα E-ADEIES, να καταφέρει να «αλλάξει νοοτροπίες και να δώσει μήνυμα προς όλους του πολίτες τόσο όσον αφορά τη διαφάνεια των συναλλαγών όσο και την προώθηση των επενδύσεων», όπως είπε ο πρόεδρος του ΤΕΕ κ. Στασινός, δεν φτάνει μόνον η ύπαρξη ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την αδειοδότηση.
— Για την οριστική απελευθέρωση της κατασκευαστικής δραστηριότητας από τα περιττά εμπόδια του παρελθόντος, απαιτούνται ανάλογες ρυθμίσεις και για τις ενδιάμεσες διαδικασίες ώσπου να φτάσουμε στην άδεια από την πολεοδομία. Θυμίζουμε ότι, σύμφωνα και με πρόταση του ΤΕΕ, είναι απαραίτητο να ολοκληρωθούν τα ψηφιακά συστήματα σε όλο το φάσμα των αδειοδοτήσεων με την υλοποίηση του ενιαίου ψηφιακού χάρτη με όλα τα αναγκαία γεωχωρικά δεδομένα.
— Εάν σε εύλογο χρόνο δεν απλοποιήσουμε και το θεσμικό καθεστώς για την έκδοση των αδειών, εάν δηλαδή μεταφέρουμε το ισχύον γραφειοκρατικό καθεστώς (νόμοι, εγκύκλιοι, έθιμα και πολλές κακές συνήθειες) στην ηλεκτρονική πλατφόρμα E-ADEIES, το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να δημιουργήσουμε την E-GRAFEIOKRATIA.
Αγία Παρασκευή, 21/10/2018
Κώστας Κουρούνης
πολεοδόμος πολιτικός μηχανικός
