Γράφει ο Χρήστος Ηλ. Τσίχλης δικηγόρος – Συνταγματολόγος – συνήγορος Αμερικανικού Δημοκρατικού Κόμματος στην Ελλάδα – νομικός συνεργάτης Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Ελλάδα – ΔΣ πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης Δήμου Αθηναίων – ΔΣ ιδρύματος Μπότσαρη – νομικός σύμβουλος Βορειοηπειρωτών Ελλάδος.
Τα συστήματα ασφαλείας που αγοράστηκαν το 2000 ,για λόγους εργολαβικών αντεγκλήσεων δεν λειτούργησαν ποτέ, ενώ μεγάλος μέρος της σιδηροδρομικής υποδομής έχει λεηλατηθεί, με επαναλαμβανόμενες κλοπές.
Η πολυσυζητημένη σύμβαση 717 του 2014 της ΕΡΓΟΣΕ, περιβόητη εδώ κι εννέα χρόνια , αποδείχθηκε δυστυχώς η πιο μοιραία – εκκρεμότητα στις ελληνικές ράγες, διότι εν έτη 2023, με την τεχνολογία να καλπάζει σε ολόκληρη την Ευρώπη και σε άλλους τομείς της χώρας μας (ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, ηλεκτρονική παρακολούθηση πολιτών, ηλεκτρονικές υπηρεσίες υπέρ τραπεζών κ.α.): στον ελληνικό σιδηρόδρομο η ασφάλεια επιβατών και εργαζομένων επαφίεται στον ανθρώπινο παράγοντα και σε χειροκίνητα μέσα. Τα μνημόνια και η οικονομική κρίση, έφεραν την κατρακύλα στον σιδηρόδρομο, με μειώσεις προσωπικού και ανεπαρκή έως ανύπαρκτη συντήρηση, που είχαν ως αποτέλεσμα τη σταδιακή απαξίωση των συστημάτων.
Ο εξοπλισμός έπεσε θύμα κλοπών και δολιοφθορών, όπως σημειώνεται και στον σχεδιασμό που υπέβαλε στην Κομισιόν το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών το 2018, και το τρένο αντί να καταστεί ευρωπαϊκό, ακολούθησε την φθίνουσα πορεία . Μέσα στην κρίση, η ΕΡΓΟΣΕ προχώρησε στη σύμβαση 717 το 2014. Τον Οκτώβριο του 2014 η εταιρεία ΕΡΓΟΣΕ ΑΕ, θυγατρική του ΟΣΕ η οποία δημιουργήθηκε για τη διαχείριση των ευρωπαϊκών χρημάτων στον σιδηρόδρομο, υπέγραψε μια σύμβαση για την αναβάθμιση του συστήματος σηματοδότησης-τηλεδιοίκησης και την αντικατάσταση 70 αλλαγών τροχιάς σε όλο το μήκος του δικτύου στην Ελλάδα.
Πρόκειται για την περίφημη σύμβαση 717, η ολοκλήρωση της οποίας, όπως συμφωνούν σήμερα οι περισσότεροι, θα μπορούσε να αποτρέψει την τραγωδία στα Τέμπη. Από τον περασμένο Νοέμβριο βρίσκεται σε εξέλιξη ποινική έρευνα από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, αναφορικά με τη ροή των ευρωπαϊκών χρημάτων και την υλοποίηση των έργων που προβλέπονται στην εν λόγω σύμβαση.
Το έργο 717 του 2014 είχε αρχικό προϋπολογισμό 41,3 εκατ. ευρώ και ανάδοχος ορίστηκε η κοινοπραξία της εταιρείας Τομή ΑΒΕΤΕ (θυγατρική του Άκτωρα) με τη γαλλική Alstom Transport SA. Τον Μάιο του 2021 η σημερινή κυβέρνηση υπέγραψε συμπληρωματική σύμβαση με τις δύο εταιρείες, ύψους 13,3 εκατ. ευρώ. Η συμπληρωματική σύμβαση αφορούσε την ανάπτυξη νέου λογισμικού στο σύστημα της τηλεδιοίκησης (η εταιρεία Τομή αποχώρησε από την κοινοπραξία στις αρχές του 2021, ωστόσο αναφέρεται στη σχετική καρτέλα του έργου).
Παρόλα τα παραπάνω, το αίτημα για νέα γρήγορα τρένα στις ελληνικές ράγες συντηρείται τα τελευταία χρόνια στην επικαιρότητα. Όμως στοιχειωμένες εδώ και χρόνια συμβάσεις κρατούν χαμηλά τις δυνατότητες του δικτύου, τόσο για υψηλότερες ταχύτητες όσο και για περισσότερα δρομολόγια.
Σήμερα στο 55% του δικτύου δεν υπάρχουν ή δεν λειτουργούν συστήματα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης, με τις εργολαβίες να σέρνονται επί δεκαετίες σχεδόν σε όλο το μήκος του δικτύου, καθώς για να εγκατασταθούν οι εταιρείες συντήρησής του πρέπει να παραδοθούν τα έργα. Επισημαίνεται πως μόνο σε ένα μικρό τμήμα του σιδηροδρομικού άξονα Τιθορέα – Λιανοκλάδι – Δομοκός λειτουργεί η σηματοδότηση. Η μεγαλύτερη εκκρεμότητα δεν είναι άλλη από την «αμαρτωλή», όπως πολλοί την ονόμασαν, σύμβαση 717, που μετρά κοντά 10 χρόνια. Έμεινε παγωμένη τουλάχιστον για τρία έτη σκοντάφτοντας σε ποικίλα εμπόδια, από τον κακό σχεδιασμό και τις ενστάσεις της Επιτροπής Δημοσιονομικού Ελέγχου για τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα ως και επιχειρηματικές συγκρούσεις, αλλά και τα συνήθη αιτήματα αποζημιώσεων.
Σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση
Η σύμβαση, που αφορά σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση σε τμήματα του βασικού άξονα, επανενεργοποιήθηκε από την ΕΡΓΟΣΕ την άνοιξη του 2021. Έχει ήδη παραδοθεί στον ΟΣΕ προς χρήση το τμήμα Πλατύ – Προμαχώνας, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, προς παράδοση είναι το τμήμα από Πλατύ μέχρι Δομοκό με ορίζοντα τον ερχόμενο Αύγουστο. Το αρχικό συμβατικό τίμημα ήταν 41,3 εκατ. ευρώ, ενώ η συμπληρωματική σύμβαση ανήλθε σε 13,3 εκατ. ευρώ.
Δεδομένου ότι η εργολαβία 717 έχει άμεση διεπαφή με τη σύμβαση προμήθειας (10005) που αφορά στην εγκατάσταση του ETCS (European Control Train System), η ολοκλήρωσή της θα ενισχύσει σημαντικά την ασφάλεια σε εμπορικά και επιβατικά δρομολόγια. Έτσι, ο χρόνος της διαδρομής στον άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη θα μπορεί να πέσει κάτω από 3 ώρες και 30 λεπτά αντί των 4 ωρών που είναι σήμερα. Εκτιμάται πως ο ορίζοντας ολοκλήρωσης των μεγάλων εκκρεμοτήτων στον άξονα Αθήνας – Θεσσαλονίκης είναι το τέλος του 2023.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υιοθετήσει δύο βασικά συστήματα για την ασφάλεια της κυκλοφορίας των τρένων – το σύστημα ETCS (European Train Control System) που φρενάρει αυτόματα τα τρένα αν υπερβούν μία καθορισμένη ταχύτητα ή εντοπιστεί σοβαρό πρόβλημα και το GSM-R που αφορά τις επικοινωνίες. Και τα δύο εξασφαλίζουν την ασφαλέστερη κυκλοφορία των συρμών στο δίκτυο. Οι πρώτες συμβάσεις για το σύστημα ETCS στην Ελλάδα, υπογράφτηκαν το 2007. Το αρχικό ύψος τους ξεπερνούσε συνολικά τα 35 εκατ. ευρώ και μεταξύ των αναδόχων ήταν η ιταλική εταιρεία Ansaldo, η ΤΕΡΝΑ και η γαλλική Thales.
Η εργολαβία 717 συνδέεται άμεσα με τις συμβάσεις του 2007 κι αυτό διότι το σύστημα ETCS δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς την αναβαθμισμένη σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση, κάτι που θεωρείται κρίσιμο για όσα αποκαλύπτονται τα τελευταία 24ωρα στα Τέμπη.
Όσον αφορά την “αιώνια” σύμβαση 635 για την εγκατάσταση του ETCS (ευρωπαϊκό σύστημα σηματοδότησης), ο ορίζοντας ολοκλήρωσης είναι τα τέλη του 2023 μεταξύ Αθήνας και Θεσσαλονίκης, ενώ η σύμβαση για το ETCS στο τμήμα Θεσσαλονίκη – Ειδωμένη αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2025.
Η πώληση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ χωρίς όρους
Η ΤΡΑΙΝΟΣΕ πωλήθηκε το 2017 στην ιταλική Ferrovie Dello Stato Italiane . Η εταιρεία πλέον έχει την ονομασία Hellenic Train.Έχει αξία να καταγράψουμε ποια είναι η εταιρεία που αγόρασε το 2017 την ΤΡΑΙΝΟΣΕ και διαχειρίζεται τα ελληνικά τραίνα και η οποία φέρει πλέον την ονομασία Hellenic Train.
Η εταιρεία είναι ιταλική και ονομάζεται Ferrovie dello Stato Italiane Group (FSI), ενώ απέκτησε τα ελληνικά τρένα καταβάλλοντας μόνο 45 εκατ. ευρώ.
Ο Dario Lo Bosco είχε συλληφθεί το 2015 με την κατηγορία ότι χρηματίστηκε.
«Ο Dario Lo Bosco, πρόεδρος της εταιρείας σιδηροδρομικού δικτύου Rete Ferroviaria Italiana (RFI), συνελήφθη την Πέμπτη με την κατηγορία ότι απέσπασε μίζα 58.650 ευρώ σε σχέση με συμβόλαιο για εξοπλισμό», ανέφεραν πηγές της ANSA.
Τρεις δημόσιοι αξιωματούχοι φέρονται να εμπλέκονται στην έρευνα για διαφθορά. Στις 14 Σεπτεμβρίου 2017 ολοκληρώθηκε η πώληση και μεταβίβαση του 100% των μετοχών της ΤΡΑΙΝΟΣΕ Α.Ε. στην FSI και εντάχθηκε στον ιταλικό όμιλο. Η εταιρεία, πλέον υπό την επωνυμία HELLENIC TRAIN, διοικείται από πενταμελές Διοικητικό Συμβούλιο.
Καθυστερήσεις, βλάβες, ακυρώσεις…
Για χρόνια, τα τρένα της ίδιας ιταλικής εταιρείας, ETR 470 αποτελούσαν τον μεγαλύτερο πονοκέφαλο των ελβετικών σιδηροδρόμων( Καθυστερήσεις, βλάβες, ακυρώσεις). Όμως οι ιταλικοί σιδηρόδρομοι – που διαχειρίζονται όλα τα ελληνικά επιβατικά τρένα από το 2017 – παρουσίασαν τα ίδια ακριβώς τρένα ως υπερσύγχρονα. Δηλαδή, τα τρένα της ίδιας εταιρείας, που απέρριψαν οι Ελβετοί ως ακατάλληλα, παρουσιάστηκαν στην Ελλάδα ως υπερσύγχρονα.
Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων
Εποπτεύουσα αρχή του σιδηροδρομικού δικτύου στην Ελλάδα, είναι η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων , η οποία συστάθηκε με το νόμο 3891/2010 (Α’188) το 2010 και το 2013 απέκτησε περισσότερες αρμοδιότητες. Κύριο μέλημα της, είναι η ασφάλεια των μεταφορών στις σιδηροδρομικές γραμμές.
Στο πλαίσιο αυτό εκτελεί, τουλάχιστον, τα καθήκοντα που αναφέρονται στο άρθρο 16 της Οδηγίας (ΕΕ) 2016/798, τα οποία προβλέπονται, αναλύονται και εξειδικεύονται περαιτέρω στην εθνική νομοθεσία. Τα καθήκοντα αυτά σχετίζονται κυρίως με την ασφάλεια των σιδηροδρόμων καθώς επίσης και με τη διαλειτουργικότητα του σιδηροδρομικού συστήματος.
Η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων δυνάμει του άρθρου 85 του ν.4199/2013 (Α’ 216) έχει ορισθεί στην Ελλάδα, από τον Οκτώβριο του 2013, ως η αρμόδια Εθνική Αρχή Ασφάλειας για τους Σιδηροδρόμους (Αρχή Ασφάλειας Σιδηροδρομικών Μεταφορών).
Συγκεκριμένα, η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων, Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή με την επωνυμία «ΡΑΣ», συστάθηκε με το ν.3891/2010 (Α’188) με κύριο σκοπό τη στήριξη του ανοίγματος της αγοράς σιδηροδρομικών μεταφορών στον ανταγωνισμό. Το 2013 οι αρμοδιότητές της ενισχύθηκαν και έχει, σήμερα, τις ακόλουθες:
1. Είναι ο Ρυθμιστικός Φορέας για την ελληνική σιδηροδρομική αγορά, αρμόδιος μεταξύ άλλων και για θέματα ανταγωνισμού στον ελληνικό σιδηρόδρομο.
2. Είναι ο Φορέας Αδειοδότησης Σιδηροδρομικών Επιχειρήσεων.
3. Είναι ο εθνικός Φορέας Επιβολής του Κανονισμού (ΕΚ) 1371/2007 «σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των επιβατών σιδηροδρομικών γραμμών».
4. Είναι η Εθνική Αρχή Ασφάλειας για τις σιδηροδρομικές μεταφορές.
Η ΡΑΣ απολαμβάνει λειτουργικής ανεξαρτησίας, διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας και δεν υπόκειται σε έλεγχο από κυβερνητικά όργανα ή άλλη διοικητική αρχή.
Ευρωπαίος Εισαγγελέας
Κατάχρηση κεφαλαίων, διαφθορά, οικονομικά και χρηματοοικονομικά εγκλήματα. Όλα τα παραπάνω αφορούν την περίφημη σύμβαση 717 του 2014, για την αναβάθμιση του συστήματος σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης των ελληνικών σιδηρογραμμών, την οποία ερευνά από το Νοέμβριο του 2022 η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία. Οι καθυστερήσεις από το 2014 και τα ευρωπαϊκά κονδύλια που δεν κατευθύνθηκαν στο σιδηροδρομικό δίκτυο.
Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έχει την εξουσία να ερευνά, να διώκει και να παραπέμπει ενώπιον της δικαιοσύνης εγκλήματα σε βάρος του προϋπολογισμού της ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία είναι ένα ανεξάρτητο όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αρμόδιο να ερευνά, να διώκει και να παραπέμπει ενώπιον της δικαιοσύνης εγκλήματα σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ, όπως:απάτη,διαφθορά, ξέπλυμα χρήματος,διασυνοριακή απάτη στον τομέα του ΦΠΑ.
Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία άρχισε να λειτουργεί την 1η Ιουνίου 2021. Τα θεσμικά και λοιπά όργανα της ΕΕ, καθώς και οι αρμόδιες αρχές των 22 κρατών μελών που έχουν προσχωρήσει στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, πρέπει να αναφέρουν στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία κάθε αξιόποινη συμπεριφορά που θίγει τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Είναι επίσης δυνατή η υποβολή καταγγελιών εκ μέρους πολιτών για εικαζόμενες περιπτώσεις απάτης και άλλων εγκλημάτων.
—–
Λάβετε ενεργά μέρος στην καθημερινή ενημέρωση του www.aparaskevi-images.gr , στέλνοντας φωτογραφίες, video, ή ένα μήνυμα στο info@aparaskevi-images.gr Ή μπείτε στην σελίδα μας στο Facebook ή στο Twitter.
Απαγορεύεται καθ’ οιονδήποτε τρόπο η χρήση ή η αναπαραγωγή των άρθρων και των φωτογραφιών της ιστοσελίδας aparaskevi-images.gr, σε οποιοδήποτε μέσο χωρίς να αναγράφεται η πηγή προέλευσης. Η χρήση και η αναπαραγωγή αυτών για εμπορικούς σκοπούς απαιτεί την έγγραφη άδεια του ιδιοκτήτη και κατόχου των αντιστοίχων δικαιωμάτων
