Αν κάτι μάθαμε τον καιρό της πανδημίας είναι ότι όσο δεν είμαστε όλοι ασφαλείς, κανένας δεν είναι ασφαλής. Το γεγονός ότι οι πλατείες είναι ανοιχτοί χώροι, σύμφωνα με τους λοιμωξιολόγους και την ΓΓΠΠ, αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούμε άφοβα να μαζευόμαστε σαν να μη συμβαίνει τίποτα. Το αντίθετο μάλιστα.
Σύμφωνα με το ncceh.ca, μέλος του δικτύου Εθνικών Κέντρων Δημόσιας Υγείας του Καναδά, «τα μολυσμένα σταγονίδια δημιουργούνται με ομιλία, αναπνοή, βήχα και φτέρνισμα και ο πλέον γνωστός τρόπος μετάδοσης είναι η επαφή των χεριών με επιφάνειες που μολύνονται από τα αναπνευστικά σταγονίδια. Όσον αφορά τις επιφάνειες, πρόσφατη εργαστηριακή μελέτη έδειξε ότι ο ιός παρέμεινε βιώσιμος και ανιχνεύσιμος σε πλαστικό και χάλυβα για τέσσερις (4) ημέρες και σε γυαλί για δύο (2) ημέρες. Μία άλλη βασική ανησυχία για την χρήση πάρκων, πλατειών και πεζοδρόμιων είναι ότι το ταξίδι των σταγονιδίων από φτάρνισμα, φτάνει στην ανησυχητική απόσταση των 8 μέτρων ενώ οι αναταράξεις του αέρα που δημιουργούνται κατά την ποδηλασία, το τρέξιμο και το περπάτημα μπορούν να παρασύρουν τα μολυσμένα σταγονίδια σε αποστάσεις πολύ μεγαλύτερες».
Συνεπώς η ακτίνα ασφαλείας των 2 μέτρων δεν φαίνεται να επαρκεί σε εξωτερικούς χώρους. Το γεγονός ότι μαζεύεται παντού κόσμος, σε όλη την Ελλάδα, στο Παγκράτι, στο Λευκό Πύργο και σε άλλους δήμους δεν δικαιολογεί ένα «νέο κίνημα της πλατείας». Είναι αλήθεια ότι στις παρενέργειες των μέτρων προστασίας προστέθηκε το ψυχικό φορτίο του εγκλεισμού. Όλοι, ανεξαρτήτως ηλικίας, έχουμε την ίδια ανάγκη ομαδικότητας και συντροφιάς. Και από τη στιγμή που χαλάρωσαν τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης, το πρώτο που σκεφτήκαμε ήταν να βγούμε στη πλατεία χωρίς να κουβαλάμε τη μεζούρα των δύο μέτρων.
Από τη στιγμή όμως που βγαίνουμε από το σπίτι, φέρουμε ακέραιη την ευθύνη της τήρησης των ομολογουμένως άχαρων υγειονομικών κανόνων. Και αυτή η ευθύνη θα βαραίνει στις πλάτες μας ωσότου βγούμε απ’ αυτό τον λαβύρινθο της πανδημίας με όσο γίνεται λιγότερα θύματα.
Η επιστροφή στην καθημερινότητα είναι απαραίτητη. Και την θέλουμε όλοι. Όχι μόνο για την ψυχική μας υγεία, αλλά και για την οικονομική μας επιβίωση. Όμως σήμερα, για λόγους δημόσιας υγείας καλούμαστε πρώτα απ’ όλα με προσωπική ευθύνη αλλά δευτερευόντως και δια νόμου εφόσον χρειαστεί, να αναπροσαρμόσουμε την κοινωνική μας συμπεριφορά με σοβαρές εκπτώσεις στην κοινωνικότητα μας και στον οικογενειακό προϋπολογισμό.
Τα μέτρα για την πανδημία δεν έπληξαν μόνο την κοινωνικότητα των παιδιών και των νέων. Οκτακόσιες χιλιάδες εργαζόμενοι πήγαν υποχρεωτικά στα σπίτια τους. Δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις κατέβασαν τα ρολά και απ’ ότι φαίνεται, πολλές απ’ αυτές δεν πρόκειται να τα ξανανεβάσουν. Εκατοντάδες χιλιάδες μεροκαματιάρηδες και ελεύθεροι επαγγελματίες έπιασαν πάτο οικονομικά και δεν είχαν μετρητά ούτε για το σουπερμάρκετ.
Τα μέτρα για την πανδημία πόνεσαν κοινωνικά και οικονομικά. Σύμφωνα μάλιστα με όλες τις προβλέψεις (Ευρωπαϊκή ένωση, οίκοι αξιολόγησης), αυτή η ύφεση ήταν μόνο η αρχή δεδομένου ότι έρχεται μια άνευ προηγουμένου οικονομική κρίση που όμοιά της δεν έχουμε ακόμα βιώσει.
Καλούμαστε λοιπόν να σταθούμε υπεύθυνα μπροστά σε μία πανδημία για την οποία επειδή ακριβώς (και ευτυχώς!) στη χώρα μας δεν έχει δείξει ακόμα πόσο αποκρουστική είναι, πολλοί νομίζουν ότι υπάρχει χώρος για ωχαδελφισμό ή ακόμα χειρότερα, για πολιτικό ψάρεμα.
Το άλλο που μάθαμε τον καιρό της πανδημίας είναι ότι, αν όλοι δεν καταδικάζουμε τις συμπεριφορές που θέτουν σε κίνδυνο την δημόσια υγεία, είναι σαν να μην τις καταδικάζει κανένας. Αυτή νομίζω ήταν η «παραφωνία» του δήμαρχου Αγίας Παρασκευής. Ο κ. Ζορμπάς δεν αρκέστηκε στο να αναμασάει αδιάφορα τις ανακοινώσεις της ΓΓΠΠ για την πανδημία. Δεν έκανε τον «Κινέζο» κατά το κοινώς λεγόμενο. Αντίθετα, επειδή είναι γιατρός και με την ευαισθησία που προξενεί αυτή η εξειδικευμένη γνώση, ζήτησε με ένταση να τηρηθεί η νομιμότητα τόσο σχετικά με τα μέτρα για την πανδημία που τόσο απροκάλυπτα αγνοήθηκαν, όσο και για το σορτάρισμα ουσιών και αλκοόλ στην πλατεία – γιατί έγινε προφανές ότι αυτά τα δύο συνδέονται.
Για την παραβατικότητα στην «πάνω πλατεία» του Αηγιάννη δεν έχω προσωπική γνώση, όμως ξέρω καλά ότι δεν την ανέδειξε πρώτος ο κ. Ζορμπάς. Την παραβατικότητα έχουν καταγγείλει με βαρύτατους χαρακτηρισμούς ο ίδιος ο Σύλλογος Κατοίκων του Αηγιάννη τουλάχιστον δύο φορές μπροστά μου (το 2013 και το 2017) αλλά και δημοτική σύμβουλος σε δημοτικό συμβούλιο εντός πρακτικών (2020). Το γεγονός αυτή η παραβατικότητα ότι έχει μακριές ρίζες στη πλατεία, δεν σημαίνει ότι πρέπει να την αποδεχθούμε σαν παράπλευρο κακό. Το επιχείρημα ότι όσα συμβαίνουν στην πλατεία του Αηγιάννη συνέβαιναν και παλιότερα, δεν σημαίνει ότι… επιτρέπονται κιόλας.
Η εποχή της αθωότητας έληξε. Σήμερα εάν δεν τηρούμε όλοι τα μέτρα προστασίας, είναι σαν να μην τα τηρεί κανένας. Και ιδιαίτερα οι νέοι οι οποίοι λόγω ηλικίας μπορούν να μεταφέρουν και να διασπείρουν τον ιό στην πλατεία και στη συνέχεια στο σπίτι ή στο χώρο εργασίας, χωρίς να εκδηλώνουν συμπτώματα. Αυτό το ρίσκο έχει γίνει κατανοητό από τους 3 στους 4 έλληνες (ποσοστό 74%) οι οποίοι, σύμφωνα με το βαρόμετρο της Opinion Poll της 11/5/2020, θεωρούν απαραίτητη την επιβολή ποινών και μέτρων προκειμένου να σταματήσουν οι συναθροίσεις σε πλατείες.
Σε λίγες βδομάδες το φως της δημοσιότητας θα φύγει από τις πλατείες. Οι προσδοκίες για ένα νέο κίνημα της πλατείας, θα μετατοπιστούν στο κίνημα της παραλίας και στο κίνημα της ψαροταβέρνας. Όμως ένα είναι σίγουρο. Ότι είναι πολύ κοντά η ημέρα που θα μπορούμε να μετρήσουμε (με τη μεζούρα) ποιοι κράτησαν πραγματικά υπεύθυνη στάση την περίοδο της πανδημίας.
Αγία Παρασκευή, 12/5/2020
Κώστας Κουρούνης