Η πανδημία του COV-19 έφερε στο προσκήνιο, ελλείψεις, αδυναμίες, αστοχίες και κυρίως έλλειψη προετοιμασίας σε διοικητικές δομές.
Οι καλύτερες επιδόσεις στην αντιμετώπισή της, επιτεύχθηκαν εκεί που υπάρχει συμπαγής διακυβέρνηση που πήρε γρήγορες και δραστικές αποφάσεις καθώς και οργανωμένες υποδομές υγείας. Η υιοθέτηση ενός συνδυασμού προληπτικής εποπτείας, τακτής επικοινωνίας με τις κεντρικές υπηρεσίες, ταχείας απομόνωσης και μέτρων προσωπικής και συλλογικής προστασίας (π.χ. κοινωνικής απομάκρυνσης) είναι κρίσιμη.
Περισσότερο από το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού σήμερα ζει σε πόλεις-κόμβους για το διακρατικό εμπόριο, με υψηλή κινητικότητα που ενισχύουν τον κίνδυνο πανδημίας γι’ αυτό και αποτελούν ένα μεγάλο μέρος του προβλήματος. Αυξάνουν την εξάπλωση και τη μετάδοση μολυσματικών ασθενειών μέσω αυξημένης ανθρώπινης επαφής. Οι πόλεις με υψηλή συγκέντρωση αστικής φτώχιας και μεγάλων κοινωνικό-οικονομικών ανισοτήτων είναι δυνητικά πιο ευάλωτες από εκείνες που διαθέτουν καλύτερους πόρους, λιγότερη πυκνότητα πληθυσμού και πιο ισόρροπη και ισότιμη ανάπτυξη. Οι εθνικές και οι τοπικές κυβερνήσεις θα μπορούσαν να επωφεληθούν από την υιοθέτηση ενός δείκτη ετοιμότητας για πανδημία για να σχεδιάσουν καλύτερα και να ανταποκριθούν σε επιδημικές εκρήξεις. Επί του παρόντος, δεν υπάρχει τέτοιος χάρτης ετοιμότητας πόλης σε όλο τον κόσμο.
Η ετοιμότητα μιας πόλης εξαρτάται από την ικανότητά της να προλαμβάνει, να ανιχνεύει, να ανταποκρίνεται και να φροντίζει τους ασθενείς. Αυτό σημαίνει την ύπαρξη σχεδίων δράσης, προσωπικού και κονδυλίων για ταχεία αντίδραση στην εμφάνιση της πανδημίας. Απαιτεί επίσης πρόσβαση σε εργαστήρια για την διενέργεια κατάλληλων τέστ μεταδοτικών ασθενειών και την παρακολούθηση και αναφορά σε πραγματικό χρόνο των νοσούντων. Είναι επίσης απαραίτητη η δυνατότητα μαζικής επικοινωνίας και εφαρμογής σχεδίων έκτακτης ανάγκης, όπως είναι η διαθεσιμότητα, η ποιότητα και η προσβασιμότητα σε νοσοκομεία, κλινικές, εγκαταστάσεις φροντίδας και βασικό ιατρικό εξοπλισμό.
Μαζί με την προετοιμασία από τα φαινόμενα που οφείλονται στην κλιματική αλλαγή, τους σεισμούς, τις πυρκαγιές, κ.α., οι σύγχρονες πόλεις οφείλουν να είναι πλέον προετοιμασμένες για να αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους απειλές. Και όχι μόνο να προλαμβάνουν την απώλεια ανθρώπινων ζωών, αλλά και να έχουν σχέδιο δράσης για τις κοινωνικό-οικονομικές ζημίες και την ψυχολογική επιβάρυνση των ευάλωτων ομάδων.
Επειδή δε η πυκνό-κατοικημένες πόλεις όπως ανάφερα, προσφέρονται για την ταχεία μετάδοση των ενδημικών ασθενειών, η λύση της ψηφιακής αποκέντρωσης των δημόσιων κυρίως υπηρεσιών, της ελαχιστοποίησης των μεταφορών εμπορευμάτων και ανθρώπινων μετακινήσεων με δημόσια Μ.Μ.Μ., καθώς και η ύπαρξη ικανού αριθμητικά προσωπικού στον κλάδο της υγείας, είναι πιθανόν οι λύσεις στις ερχόμενες προκλήσεις.
Για την επίτευξη αυτής της προετοιμασίας, εκτός από την μεταβίβαση πόρων, και ευθυνών στις τοπικές διοικήσεις των δήμων από το κεντρικό κράτος, απαιτείται και μια αποτελεσματική, δυναμική, σύγχρονη και οραματική ηγεσία. Μια ηγεσία που θα συνεργάζεται με όλες τις δυνάμεις της πόλης, θα ξεφύγει από τους στείρους παλαιοκομματικούς εναγκαλισμούς και θα σχεδιάσει με το βλέμμα στο μέλλον της πόλης και όχι της επόμενης εκλογικής αναμέτρησης.
Μπομπόνης Τάσος
Πολ. Μηχανικός Ε.Μ.Π.
Μέλος των «Αλλάζουμε»
