Πέντε χρόνια μετά την έγκριση του Περιφερειακού Σχεδιασμού (ΠΕΣΔΑ), για τη διαχείριση των απορριμμάτων στην Αττική και τα σχετικά στοιχεία, δείχνουν τραγικά αδιέξοδα.
Ένας Περιφερειακός Σχεδιασμός εξαιρετικά φιλόδοξος σύμφωνα με τα όσα υπαγόρευαν ο Ε.Σ.Δ.Α. αλλά και η Ε.Ε., πλην όμως, όπως αποδείχθηκε, τελείως ανεδαφικός.
Αλλάζοντας τον προηγούμενο ΠΕΣΔΑ, που προέβλεπε αποκεντρωμένες εγκαταστάσεις επεξεργασίας και ΧΗΤΥ ανά ομάδα Δήμων (μετά τις γνωστές «Κερατέες» και τις λαϊκίστικες αντιδράσεις), η ηγεσία της Περιφέρειας και του αρμοδίου Υπουργείου υιοθέτησαν μια άλλη φιλοσοφία.
Ο κάθε Δήμος διαχειρίζεται τα δικά του απορρίμματα.
Μια φιλοσοφία που παρά το γεγονός ότι φάνταζε σωστή επί της αρχής, για τους γνωρίζοντες τη χωροταξία των Δήμων, όπως και τις λειτουργικές αδυναμίες τους, ήταν αντιληπτό ότι ήταν μη εφαρμόσιμη.
Ελάχιστη σημασία έχει σήμερα, ιδίως μετά τα αποτελέσματα των Περιφερειακών εκλογών, η τότε αλαζονική συμπεριφορά της Περιφερειάρχου κας Δούρου. Τότε που με φιέστες διακήρυττε ότι, «πολύ σύντομα κλείνει η Φυλή», ότι «οι αριστεροί μαζεύουν αλλιώς τα σκουπίδια» και με περισσή έπαρση κατηγορούσε όλους εμάς που στο Περιφερειακό Συμβούλιο της συνιστούσαμε «χαμηλούς τόνους διότι το εγχείρημα είναι εξαιρετικά δύσκολο».
Όπως ελάχιστη σημασία έχει εάν όλο αυτό έγινε για να πάει το «μπαλάκι» στους Δήμους, λόγω του πολιτικού κόστους που συνεπάγετο η χωροθέτηση των περιφερειακών εγκαταστάσεων ή από άγνοια της ίδιας και των συνεργατών της. Ζητώντας και παίρνοντας επιτακτικά (ας όψονται οι χρηματοδοτήσεις των έργων των Δήμων από την Περιφέρεια), τα περιβόητα Τοπικά Σχέδια, φαίνεται ότι εκεί εξαντλείται και το καθήκον της Προέδρου του αρμοδίου διαβαθμικού οργάνου ΕΔΣΔΑ, να βρει λύσεις στο μεγαλύτερο πρόβλημα της Αττικής.
Τοπικά σχέδια, που ήταν μαθηματικά βέβαιο ότι στους ήδη διαμορφωμένους οικιστικούς ιστούς, ιδίως της πρ. Νομαρχίας Αθηνών, θα παρέμεναν, σχέδια στα χαρτιά. Αφού δεν υπήρχαν οι κατάλληλοι χώροι, με περιβαλλοντικές προϋποθέσεις και όρους, που θα επέτρεπαν την τοπική διαχείριση των απορριμμάτων (κέντρα διαλογής, μονάδες κομποστοποίησης, μονάδες μεταφόρτωσης κλπ)
Έτσι μείναμε με τα αριστερά συνθήματα, «όχι στις φαραωνικές εγκαταστάσεις», «όχι στα συμφέροντα των μεγαλοεργολάβων», λες και εάν μπορούσαν να χωροθετηθούν περισσότερες και επομένως μικρότερες περιφερειακές εγκαταστάσεις τα συμφέροντα των μικροεργολάβων θα ήταν καθαγιασμένα. Χώρια τα κονδύλια της Ε.Ε. που χάθηκαν σε αντίθεση με άλλες Περιφέρειες της χώρας.
Αυτά αφορούν στην Περιφερειακή Αρχή.
Όμως υπάρχουν σαφείς ευθύνες και στους Δήμους. Αφού ελάχιστοι προσπάθησαν με εντατική δουλειά, να ευαισθητοποιήσουν (δίνοντας και κίνητρα) τους Δημότες τους και να καλλιεργήσουν κουλτούρα ανακύκλωσης. Ξεκινώντας από τα παιδιά.
Πολλοί πίστευαν ότι αγοράζοντας και τοποθετώντας πρόσθετους κάδους ανακύκλωσης, λύνανε και το πρόβλημα.
Αποτέλεσμα η έλλειψη αυτής της κουλτούρας στην πλειονότητα των πολιτών, να οδηγεί σε κάδους ανακύκλωσης που στο 50%, το περιεχόμενό τους καταλήγει ως ακατάλληλο στη χωματερή.
Έρχεται λοιπόν η ώρα μηδέν.
Η Φυλή παρά τα πολλά και ποικίλλα «επανασηκώματα» και «επεκτάσεις» μάς τελειώνει.
Τι πρέπει να γίνει τώρα…
Η νέα Κυβέρνηση και η νέα Περιφερειακή Αρχή θα πρέπει να δράσουν άμεσα. Συμπλήρωση του Εθνικού Σχεδιασμού και αναθεώρηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού. Δεν έχει γίνει ακόμα αντιληπτό, όταν όλη η Ευρώπη χρησιμοποιεί την καύση για να παράγει ενέργεια (η Σουηδία να εισάγει απορρίμματα) και εμείς να την ξορκίζουμε.
Αποκεντρωμένες μονάδες με αυστηρές προδιαγραφές διασφάλισης της ρύπανσης του αέρα, μπορεί να αποτρέψουν τη μόνιμη ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα (που καθημερινά επέρχεται με τις χωματερές έστω και ΧΗΤΥ) με τις όποιες επιπτώσεις στη διατροφική αλυσίδα.
Το Παρίσι, η Βιέννη και άλλες Ευρωπαϊκές πόλεις, δίνουν το παράδειγμα. Και βέβαια «Κουλτούρα Ανακύκλωσης» παντού! Με πράσινες γωνιές, με κάδους όλων των ρευμάτων ανακύκλωσης και επανάκτησης, με μείωση των απορριμμάτων, με κομποστοποιητές στα νοικοκυριά, εκπαιδευτικά σεμινάρια και οικονομικά κίνητρα. Όλα αυτά άμεσα. Γιατί τα πρόστιμα της Ε.Ε. έρχονται και θα είναι βαριά.
Όμως κυρίως ο εφιάλτης, μια πόλη σκουπιδότοπο (θυμηθείτε Νάπολη) δεν αργεί. Και οι ευθύνες θα είναι για όλους….
Παύλος Καμάρας
