ΛΕΟΝΑΡΔΟΣ ΧΑΤΖΗΑΝΔΡΕΟΥ! Ο Δήμαρχος των έργων για την Αγία Παρασκευή

«Δεν είναι απλά τα πράγματα να είσαι Δήμαρχος και να ασκείς διοίκηση. Χρειάζεται πολύ προσοχή».

Λεονάρδος Χατζηανδρέου

Ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας που ως Δήμαρχος άλλαξε το Status της Αγίας Παρασκευής

Ο Λεονάρδος Χατζηανδρέου υπήρξε ο δεύτερος, μετά τον Σωτήρη Κατσάρα, και επί τρεις 4ετίες δήμαρχος της Αγίας Παρασκευής μετά τη Μεταπολίτευση. Ήταν «ο Δήμαρχος των έργων» όπως ακούσαμε από πολλούς κατοίκους κατά τη διάρκεια της έρευνάς μας γι’ αυτόν. Ήταν ο άνθρωπος που πήρε τη σκυτάλη από τον Σωτήρη Κατσάρα και απογείωσε πραγματικά την πόλη.

Είναι Κυκλαδίτης, Νάξιος για την ακρίβεια, που έλκει την καταγωγή του από την Ίο, παντρεμένος με δύο παιδιά. Σπούδασε Μηχανικός και δραστηριοποιείται ως ελεύθερος επαγγελματίας. Από νεαρή ηλικία συμμετείχε ενεργά σε κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες. Το 1973 τον συναντάμε στην εξέγερση της Νομικής και του Πολυτεχνείου. Είναι από τα ιδρυτικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ με πλούσια και πολύχρονη προσφορά στον Τομέα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης του Κινήματος.

Το 1978 σε ηλικία 26 ετών εκλέγεται δημοτικός σύμβουλος στο Δήμο Αγίας Παρασκευής. Τέσσερα χρόνια αργότερα το 1982 εκλέγεται Δήμαρχος στην ίδια πόλη με την παράταξη «Δημοκρατικές Δυνάμεις»  με ποσοστό 57,84%  υποστηριζόμενος από το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ Εσ.. Ήταν ο νεότερος Δήμαρχος στην Ελλάδα. Αντίπαλοι σε αυτή την αναμέτρηση ήταν ο Νίκος Μάγκλαρης με την παράταξη “Νέα Πνοή” και ο αείμνηστος Σταύρος Κώτσης ως Ανεξάρτητος.

Εκλέγεται και τις επόμενες δύο τετραετίες, το 1986 με ποσοστό 51,29% και αντίπαλους τον Δημήτρη Κωστόπουλο με τις «Φιλελεύθερες Δυνάμεις», τον Σταύρο Κώτση αυτή τη φορά με την Ενωμένη Αριστερά και τον Αντώνη Σιδέρη με την παράταξη «Φιλελεύθερη Προοδευτική Κίνηση», και το 1990 με ποσοστό 51,48% έχοντας απέναντί του την Σταθάκη με την Ενωμένη Αριστερά και τον Αντώνη Σιδέρη με την παράταξη «Φιλελεύθερη Προοδευτική Κίνηση». Τετραετίες που κυριολεκτικά άλλαξαν την μορφή της Αγίας Παρασκευής και είχαν ως αποτέλεσμα να χαρακτηριστεί ως ένας από τους πιο επιτυχημένους Δημάρχους, με αγώνες για την αυτονομία και την ανάπτυξη του θεσμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.  (Στην φωτογραφία δεξιά είναι με τον Αντιδήμαρχο Γιάννη Γιαννακόπουλο και τον Πρόεδρο Δ.Σ. Γιώργο Γιαννακό)

Εκτός από Δήμαρχος ήταν και μέλος του Νομαρχιακού Συμβουλίου Ανατ. Αττικής όταν πρωτεύουσα του Νομού Ανατ. Αττικής ήταν η Αγία Παρασκευή. Υπήρξε μέλος για 3-4 χρόνια του Δ.Σ. του Ταμείου Παρακαταθηκών & Δανείων, μέλος στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των Περιφερειών οπότε υπήρξε γνώστης στην πηγή της πληροφόρησης για προγράμματα που αφορούσαν τις Περιφέρειες, υπήρξε ο πρώτος πρόεδρος και ιδρυτικό μέλος του ΣΠΑΥ, μέλος σε Επιτροπές του Υπουργείου Δημοσίων Έργων, μέλος στην Επιτροπή Διεκδίκησης ορίων μεταξύ των ΟΤΑ (Δικαστήριο με πρόεδρο τον δικαστή κ. Κυρατσάκη, τότε λύθηκε το θέμα που υπήρχε με τα Γλυκά Νερά). Μέσα από όλα αυτά είχε μια διαρκή ενημέρωση για όλα τα δρώμενα με μεγάλο κέρδος για το Δήμο. Ασχολήθηκε πάρα πολύ με το Κυπριακό και επί χρόνια υπήρξε πρόεδρος του Σωματείου για τη Συμπαράσταση Αγώνα Κύπρου και  επίτιμος δημότης σε ορισμένες πόλεις της Κύπρου. Από τον αγώνα αυτό έχει στο αρχείο του δύο επιστολές από τον Σπύρο Κυπριανό, τότε Προέδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Συμπαραστεκόμενος στον Κυπριακό αγώνα

Πρώτη προτεραιότητα ο παράγοντας άνθρωπος σε όλες και για όλες τις αποφάσεις του

Την 1η Ιανουαρίου 1983 που ανέλαβε δήμαρχος δεν μπορεί να φανταστεί κανείς σημερινός κάτοικος πως ήταν η πόλη τότε. Το μεγαλύτερο κομμάτι της υποδομής της πόλης δεν υπήρχε. Το 70% της κάτω περιοχής δεν είχε αποχετεύσεις. Τα Πευκάκια, μια τεράστια περιοχή που μόλις είχε προσαρτηθεί στο Δήμο Αγίας Παρασκευής, δεν είχε καθόλου πόσιμο νερό. Οι περισσότεροι δρόμοι ήταν αδιάνοικτοι, δεν είχε γίνει εφαρμογή του σχεδίου. Η Αγίου Ιωάννου δεν είχε πεζοδρόμια και ήταν περισσότερο χώματα. Αυτό σημαίνει πάρα πολύ κόπο και πάρα πολύ χρήμα σε απαλλοτριώσεις, διανοίξεις, αποζημιώσεις και ακολούθως το μεγάλο έργο όλης της υποδομής: να γίνει ύδρευση στο καινούργιο κομμάτι, αποχέτευση και ασφαλτοστρώσεις. Επί των ημερών του ως Δήμαρχος έφυγε η τεράστια στάνη από την οδό Νεαπόλεως στην σημερινή έξοδο της Αττικής Οδού, είναι δε χαρακτηριστικό πως εκείνη την εποχή στην περιοχή μεταξύ των οδών Αιόλου και Κολοκοτρώνη και προς την Αιγαίου Πελάγους υπήρχαν πολλά δέντρα και έβοσκαν κοπάδια με πρόβατα.

Οι μεγάλες αποφάσεις σταθμός ενός συνετού Δημάρχου

Η Αγία Παρασκευή επί Κατσάρα ήταν σε σπαργανώδη κατάσταση. Η Τεχνική Υπηρεσία που αποτελούνταν από 2 υπαλλήλους, επί Χατζηανδρέου αναπτύχθηκε όπως και η Οικονομική Υπηρεσία και δημιουργήθηκαν τμήματα που δεν υπήρχαν στο Δήμο, όπως η Νομική Υπηρεσία με την πρόσληψη μόνιμων δικηγόρων, η Κοινωνική Υπηρεσία και αργότερα η Δημοτική Αστυνομία (ήταν από τους πρώτους δήμους) η οποία έχει καταργηθεί. Οργάνωσε τα Νομικά Πρόσωπα.

Το Δημαρχείο στεγάζονταν τότε απέναντι από την ΕΡΤ στη Λ. Μεσογείων. Το γραφείο του Δημάρχου και η αίθουσα του δημοτικού συμβουλίου ήταν «μια πόρτα» με αποτέλεσμα ο Λεονάρδος Χατζηανδρέου να παρευρίσκεται σε όλες τις συνεδριάσεις του Δ.Σ. και σχεδόν σε όλη τη διάρκεια της συνεδρίασης.

Στη διάρκεια των θητειών του έγιναν πολλά και σημαντικά: η ένταξη των Πευκακίων και του λόφου Τσακού στο σχέδιο πόλης. Με την ένταξη του λόφου Τσακού έγινε μια μεγάλη εκδήλωση με τον μακαρίτη Αντώνη Τρίτση, γιατί τότε έγινε η πρώτη εφαρμογή του Νόμου 1337 και είχε προσκληθεί και παρευρεθεί ο Ανδρέας Παπανδρέου ως πρωθυπουργός, και τότε ο Δήμος πήρε σε εισφορά σε γη το κομμάτι που έγινε το Ωδείο και ο παιδικός σταθμός και κατοχυρώθηκε το πράσινο του λόφου Τσακού. Κατά τους αρχαιολόγους ο λόφος Τσακού είναι ένας λόφος που στην αρχαιότητα υπήρχε επάνω ένας ναός και αυτός χάθηκε γιατί κάποια στιγμή έγινε το νταμάρι. Όσον αφορά τα όρια με το Χολαργό ο κ. Χατζηανδρέου μας πληροφόρησε ότι είναι ξεκάθαρα αλλά υπάρχει τυπικό θέμα, έχουμε σύνορα έως το μέσο του γηπέδου, αλλά στην πράξη δεν μπορεί να το πάρει ο Δήμος γιατί δεν υπάρχει πρόσβαση. Η πρόσβαση προς το τμήμα αυτό είναι από τη μεριά του Χολαργού.

Ένα δημοκρατικός επίσημος θεσμός που έγινε επί των ημερών του αλλά μετά εκφυλίστηκε, ήταν τα Συνοικιακά Συμβούλια που ασχολούνταν με τα έργα και τις προοπτικές κάθε συνοικίας. Οι συνοικιακοί σύμβουλοι εκλέγονταν μετά από διενέργεια εκλογών σε όλη την Αγία Παρασκευή. Η δημοτική Αρχή είχε χωρίσει την πόλη σε συνοικίες, μία ήταν ο Άγιος Ιωάννης & η Νέα Ζωή μαζί, άλλη ο Τσακός, άλλη το Κοντόπευκο, άλλη ο Παράδεισος, άλλη τα Πευκάκια. Από τα συνοικιακά συμβούλια αναδείχτηκαν πολλοί μετέπειτα δημοτικοί σύμβουλοι.

Όπως παραδέχτηκε ο κ. Χατζηανδρέου είχε πάντα δύο προγράμματα, ένα επίσημο εγκεκριμένο από το δημοτικό συμβούλιο βάση ενός δημοτικού προϋπολογισμού και ένα πρόγραμμα διεκδικήσεων το οποίο πήγαινε μαζί με το πρώτο επισυναπτόμενο.

Ως δημοτική Αρχή στα χρόνια της θητείας του τον απασχόλησε η τακτοποίηση της περιουσίας του Δήμου. Τότε μπήκε μια τάξη σε όλα τα περιουσιακά στοιχεία είτε ήταν δωρεές, είτε οικόπεδα.  Κατηγορήθηκε και για χρόνια τραβιόταν στα δικαστήρια γιατί ξεκαθάρισε το κτήμα Ασημακόπουλου όταν εμφανίστηκαν διάφοροι φερόμενοι ως κληρονόμοι με πλαστές διαθήκες, με την κατηγορία ότι ως Δήμαρχος είχε βάλει ταμπέλα που ανέγραφε «ιδιοκτησία Δήμου Αγ. Παρασκευής».  Δεν μπόρεσε να κάνει την αξιοποίηση του Γιαβασείου κληροδοτήματος στην οδό Ερμού γιατί δεν συμφωνούσαν οι συγκληρονόμοι που εισέπρατταν ένα μερίδιο από κάποια ενοίκια, με την πρόταση που τους έκανε να το αναλάβει ο δήμος να το φτιάξει -ήταν σε καλή κατάσταση τότε – αλλά για όσο χρονικό διάστημα θα διαρκούσαν τα έργα δεν θα μπορούσαν να εισπράττουν το ενοίκιο. Χάρη στην προσωπική σχέση και φιλία με τον Χατζηανδρέου και μετά από προτροπή του ο Αντώνης Πρίγγουρης άφησε στο Δήμο την περιουσία του. Η περιουσία αυτή αποτελεί 100% ιδιοκτησία του Δήμου.

Οκτώβριος 1982

Στην πρώτη γραμμή πάντα τα μεγάλα έργα υποδομής για το σύνολο της πόλης

Όπως θα αντιληφθούμε υπήρχαν πάρα πολλά μέτωπα ανοιχτά. Να φανταστείτε ότι επί Χατζηανδρέου όλη η Αγία Παρασκευή ήταν σκαμμένη. Στην Αυτεπιστασία καθημερινά δούλευαν 30 έως 50 άνθρωποι για να φτιάξουν πεζοδρόμια. Κατασκευάστηκαν μερικές δεκάδες χιλιάδες μέτρα πεζοδρόμια και αυτό θεωρούνταν τότε ένα παραλειπόμενο των άλλων έργων.

Πριν την ένταξη της περιοχής των Πευκακίων στο σχέδιο πόλεως επί Δημαρχίας Χατζηανδρέου άρχισε και σχεδόν ολοκληρώθηκε το δίκτυο ύδρευσης της περιοχής. Ο Δήμος κατασκεύασε το δίκτυο με τα συνεργεία της αυτεπιστασίας με μικρό κόστος και γρήγορους ρυθμούς. Το δίκτυο τροφοδοτούνταν με νερό από την ΕΥΔΑΠ και το αντίτιμο καταβάλλονταν στο Δήμο, πληρώνοντας έτσι οι Πευκακιώτες λιγότερα χρήματα από τους υπολοίπους. Όταν εντάχθηκε η περιοχή στο σχέδιο το δίκτυο ύδρευσης παραχωρήθηκε δωρεάν στην ΕΥΔΑΠ. Αργότερα όμως το Ελεγκτικό Συνέδριο καταλόγισε στον Δήμαρχο Λεονάρδο Χατζηανδρέου το ότι η κατασκευή δεν ήταν αρμοδιότητα του Δήμου και του επέβαλε να πληρώσει 3.000.000δρχ.

Κατασκευάστηκε το δίκτυο αποχέτευσης, έγιναν αποστραγγίσεις στην Παπαρηγοπούλου και ασφαλτοστρώσεις αφού οι περισσότεροι δρόμοι ήταν χωμάτινοι.  Απαλλοτριώθηκαν η πλατεία Κοντοπεύκου, η πλατεία στα Διδασκαλικά, και η πλατεία Αγ. Ιωάννη όπου ένα μεγάλο μέρος δωρίστηκε από το σύλλογο του Αη Γιάννη, ο οποίος έχει τις ευχαριστίες του κ. Χατζηανδρέου.

Μεγάλο πρόβλημα υπήρξε με τη χάραξη της Περιφερειακής Υμηττού η οποία περνούσε μέσα από τα Πευκάκια. Δύο ήταν οι βασικές διαφωνίες α) ο τρόπος της χάραξης, υπήρχε διαφωνία στον τρόπο κατασκευής του γιατί επρόκειτο για έναν ανοικτό δρόμο μέσα στο δάσος του Υμηττού, χωρίς σήραγγες ή σκεπάσματα και β) όταν η χάραξη έφτανε στο Γαλλικό Κολλέγιο περνούσε απέναντι τη λεωφόρο Μεσογείων σχεδόν στην οδό Κρήτης, έκοβε τα Πευκάκια με ένα πολύ μεγάλο τοιχίο λόγω της υψομετρικής διαφοράς με αποτέλεσμα οι κάτοικοι θα ήταν υποχρεωμένοι να αντικρύζουν έναν τεράστιο τσιμεντένιο τοίχο από τα παράθυρά τους. Μετά από κινητοποιήσεις το έργο προσωρινά σταμάτησε. Έγιναν συναυλίες με το Γιώργο Νταλάρα και με τη στήριξη της Μελίνας Μερκούρη και του ραδιοφώνου του ΣΚΑΙ οι δύο στόχοι επιτεύχθηκαν με αγώνες χρόνων.

Συναυλία διαμαρτυρίας για την χάραξη της Περιφερειακής Υμηττού
Πλήθος κατοίκων μαζί με το Δήμαρχο δεντροφυτεύουν τον Υμηττό για να σταματήσει η χάραξη της Περιφερειακής Υμηττού

Σύμφωνα με τη χάραξη το Μετρό περνούσε από την πλατεία Αγίας Παρασκευής και μετά πήγαινε περίπου στη Δουκίσσης Πλακεντίας όπου θα συναντιόνταν με τη λεωφόρο Σταυρού-Ελευσίνας. Στο σημείο του κόμβου αυτού στο τέρμα της Γαρηττού ο Λεονάρδος Χατζηανδρέου φρόντισε να μείνει μια λωρίδα πράσινο για να μην είναι κοντά στα σπίτια. Μετά όμως άλλαξε αυτή η χάραξη. Όταν η σύμβαση του Μετρό πήγε στη Βουλή ο Λεονάρδος Χατζηανδρέου ήταν βουλευτής και υπουργός Δημοσίων Έργων ήταν ο Κώστας Λαλιώτης. Εξαιτίας της αλλαγής στην Αγία Παρασκευή το κοστολόγιο της κατασκευής του Μετρό αυξήθηκε πάρα πολύ και οι καθυστερήσεις ήταν πολλαπλές.

Μεγάλα αντιπλημμυρικά έργα: Ένα από τα μεγαλύτερα και σημαντικά έργα ήταν ο αγωγός ομβρίων  υδάτων που περνά κάτω από την Δερβενακίων σχεδόν όλο το Κοντόπευκο και φτάνει μέχρι τη Χαλανδρίου. Εκεί έγινε ένας πλακοσκεπής αγωγός τόσο μεγάλος που μέσα περνάει τζιπ. Ο αγωγός αυτός α) έκλεισε το ρέμα με τα λιμνάζοντα νερά που υπήρχε μέσα στην πόλη β) έγινε ο κεντρικός αποδέκτης που και σήμερα πέφτουν όμβρια από δευτερεύοντες αγωγούς και γ) έδωσε τη δυνατότητα οδικής κυκλοφορίας αφού σκεπάστηκε. Κατασκευάστηκε χάρη στην βοήθεια του τότε Γραμματέα του Υπουργείου Οικονομικών Νίκου Σαράντη. Δεύτερος μεγάλος αγωγός ομβρίων από το γήπεδο μπάσκετ στο τέρμα των λεωφορείων Β5 που περνάει τη Λ. Μεσογείων καθώς και ένας στην Τόμπρα.

Το ρέμα στο Κοντόπευκο

Μεγάλο εμπόδιο πέρα από τα νερά που έβρισκαν στο υπέδαφος ήταν και τα αρχαία ευρήματα, όπως η αρχαία ασύλητη σαρκοφάγος τεράστιου βάρους που βρέθηκε στην οδό Κίμωνος & Τσιμισκή απέναντι από το 4ο δημοτικό στο Κοντόπευκο από την οποία τελικά οι αρχαιολόγοι πήγαν στο Μουσείο του Πειραιά ότι περιείχε στο εσωτερικό και το υπόλοιπο μεταφέρθηκε στο Κοιμητήριο (μια γρατσουνιά που υπάρχει πάνω στην πλάκα είναι από την τσάπα που έπεσε πάνω κατά την εκσκαφή και για να περάσει μέσα από την πύλη στο νεκροταφείο επειδή ήταν μεγάλη, αφαιρέθηκε από την πύλη ένα μεγάλο οριζόντιο πρέκι).

Το πρώτο παρκόμετρο στην Αγία Παρασκευή

Σχολεία: Έγιναν όλες οι απαλλοτριώσεις για τα σχολεία, ο χαρακτηρισμός του χώρου για το σχολείο Κωφών και Βαρηκόων, η κατασκευή του 1ου Γυμνασίου και του Νηπιαγωγείου στην οδό Αιτωλίας.

Για πρώτη φορά εφαρμόστηκε το Σύστημα της Ελεγχόμενης επί πληρωμή Στάθμευσης σε ορισμένους εμπορικούς δρόμους με το πρώτο παρκόμετρο στο δρόμο δίπλα στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής.

Μέσα στα έργα συγκαταλέγεται και το θεατράκι στα σύνορα με το Χολαργό.

Κοινωνικές δράσεις, Αθλητισμός, Πολιτισμός και εκδηλώσεις φέρουν την ανεξίτηλη προσωπική διαχρονική σφραγίδα του

Κοινωνική Πολιτική

Μια ακόμα πρωτοπορία ήταν η δημιουργία της Κοινωνικής Υπηρεσίας του Δήμου. Η Αγία Παρασκευή ήταν ο πρώτος Δήμος στην Ελλάδα που τη δημιούργησε με όλες τις αρμοδιότητές της.

Δημιουργήθηκαν τα Δημοτικά ιατρεία στο Κοντόπευκο με τη βοήθεια εκτός άλλων του Γιάννη Αργυρού.

Δημιουργήθηκε η Δημοτική Τράπεζα Αίματος  με σκίτσα του Ορνεράκη και του πρώτου προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου, Γιώργου Γιαννακού.

Δεσμεύτηκε το οικόπεδο για το Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής στην οδό Σουλίου.

Για πρώτη φορά εφαρμόστηκε ο θεσμός της Αδελφοποίησης στην Αγία Παρασκευή με πρώτη αδελφοποιημένη πόλη το Saint Brieuc της Γαλλίας με Δήμαρχο τον Κλωντ Σονιέ.

Υπογραφή Αδελφοποίησης με το Saint Brieuc

Οι σχέσεις με την Εκκλησία ήταν καλές χωρίς να υπάρχει η σημερινή ανάγκη της κοινωνικής προσφοράς λόγω της οικονομικής κρίσης.

Αθλητισμός

Την 1η Ιανουαρίου 1983 που ανέλαβε ο Λεονάρδος Χατζηανδρέου το δήμο οι μοναδικές αθλητικές εγκαταστάσεις που υπήρχαν ήταν για το μπάσκετ το γηπεδάκι που είναι στο τέρμα των λεωφορείων Β5 και όχι στην τωρινή μορφή και το παλιό χωμάτινο γήπεδο ποδοσφαίρου.   Το γήπεδο ποδοσφαίρου καθότι ήταν λάθος κατασκευασμένο, ξηλώθηκε και ξαναφτιάχτηκε με κερκίδες οι οποίες δεν υπήρχαν πριν. Όταν φτιάχτηκε από την αρχή διαπίστωσαν οι Τεχνικές Υπηρεσίες του Δήμου ένα πράγμα που δια γυμνού οφθαλμού δεν μπορούσαν να δουν, ότι το παλιό γήπεδο είχε υψομετρική διαφορά από την ανατολική (βουνό) προς τη δυτική πλευρά 1 μέτρο, η οποία και διορθώθηκε.

Όλες οι αθλητικές εγκαταστάσεις που υπάρχουν σήμερα έγιναν επί Δημαρχίας Χατζηανδρέου, δηλαδή α) το γήπεδο με κερκίδες και αξιοποίηση των χώρων κάτω από αυτές (βοήθησε η παραχώρηση ενός τμήματος του υπουργείου Γεωργίας και έτσι επεκτάθηκε το γήπεδο), β) τα κλειστά γυμναστήρια Νότου και Κοντοπεύκου, με χρηματοδότηση από τη Γ.Γ.Α. και πάντα με την επιμονή του Δήμου, γ) εξασφαλίστηκε στα Πευκάκια ο χώρος των 23στρ. με δέσμευση από τον Χατζηανδρέου  με το διάταγμα του 1986 και την ένταξη στο σχέδιο πόλεως, δ) ξεκίνησε, αλλά σταμάτησε με παρεμβάσεις διαφόρων το κλειστό κολυμβητήριο στη Νέα Ζωή.

Ένας αθλητικός άθλος για την πόλη ήταν η άνοδος του γυναικείου μπάσκετ στην Α΄ Εθνική κατηγορία. Επί Χατζηανδρέου ήρθε στην Αγία Παρασκευή για αγώνα η Μακάμπι Τελ Αβίβ.

Με υπουργό το Γιάννη Χαραλαμπόπουλο και τον υποστράτηγο Γεώργιο Χονδρό αρμόδιο για τα στρατόπεδα παραχωρήθηκε το πρώην στρατόπεδο Σπυρούδη, ως πρώτο στάδιο για την απόκτηση.

Κολυμβητήριο. Ο χώρος αποτελούσε ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο, το Ο.Τ.111, στα σχέδια του Δήμου ήταν χαρακτηρισμένο για σχολείο από τον ΟΣΚ. Με υπουργό Πολιτισμού τη Μελίνα Μερκούρη, προσωπική του φίλη επιτυγχάνεται η χρηματοδοτήση ένας μεγάλου πολιτιστικού κέντρου. Το ίδιο το Υπουργείο έκανε μελέτη και μακέτα για ένα μοντέρνο πολύκεντρο  όπου θα στεγάζονταν μια σειρά πολιτιστικές δραστηριότητες. Ο ΟΣΚ δέχτηκε να απελευθερώσει το χώρο με αντάλλαγμα να βρεθούν άλλα οικόπεδα στη γειτονιά για σχολεία και έτσι έγιναν τα σχολεία στην οδό Αιτωλίας. Ο χώρος απαλλοτριώθηκε και αποκτήθηκε, όμως λόγω του ότι διεκδικούσε η Ελλάδα τους Ολυμπιακούς αγώνες (πριν το 2004) και υπήρχε ανάγκη δημιουργίας αθλητικών εγκαταστάσεων, το Υπουργείο Πολιτισμού-Αθλητισμού αποφάσισε να χρηματοδοτεί αθλητικά έργα και όχι πολιτισμού και έκανε την πρόταση να κατασκευαστεί εκεί κολυμβητήριο εφόσον χωράει. Τροποποιήθηκε τότε η μελέτη και ξεκίνησε η κατασκευή. Κάποιοι εκ των υστέρων στα πλαίσια αντιπολιτευτικής τακτικής ξεκίνησαν τις αντιδράσεις και σταμάτησε το έργο με προσωρινή απόφαση του ΣτΕ. Αξιοσημείωτο είναι ότι μήνυσαν το Δήμαρχο, ο οποίος τελικά αθωώθηκε, γιατί την ημέρα που έγινε η επίδοση της απόφασης του ΣτΕ στο Δήμο για το σταμάτημα των έργων ήταν η γιορτή της Αγίας Παρασκευής που είναι τοπική αργία και κλειστό το Δημαρχείο, ο εργολάβος όμως εργαζόταν εκεί.

Πολιτισμός

Τα πολιτιστικά στην πόλη της Αγίας Παρασκευής ήταν κάτι πρωτόγνωρο.

Η Διοίκηση Χατζηανδρέου πρωτοπορώντας για την εποχή έφερε τα μικρά τρομερά παιδάκια από τη Βόρειο Κορέα που νόμιζες ότι ήταν σαν κουρδιστά όλα (χαριτολογώντας) και έδωσαν παραστάσεις στην πλατεία της Αγ. Παρασκευής, ένα υπερθέαμα τότε όταν τα σύνορα στην Βόρεια Κορέα ήταν κλειστά.

Ανάπτυξη του Πνευματικού Κέντρου, η ναυαρχίδα των πολιτιστικών έργων της εποχής, με δραστηριότητα 365 μέρες το χρόνο. Στα χαρτιά υπήρχε Οργανισμός του Πνευματικού Κέντρου ο οποίος είχε γίνει επί Σωτήρη Κατσάρα, έγινε τροποποίηση και δημιουργήθηκε Νομικό Πρόσωπο. Αρχικά νοικιάζονταν το κτίριο στη γωνία Αγ. Ιωάννου & Αγ. Γεωργίου, όλος ο όροφος και εκεί έγιναν οι πρώτες εκθέσεις και δρώμενα. Πρωτοκαθιερώθηκαν από την πρώτη τετραετία οι «γιορτές γειτονιάς» που κάθε χρόνο σε κάθε γειτονιά της πόλης γίνονταν από το Δήμο τοπικές γιορτές διάρκειας 5-7 ημερών. Συμμετείχαν οι σύλλογοι, αλλά ο κεντρικός φορέας διοργάνωσης ήταν το Πνευματικό Κέντρο. Επειδή οι δραστηριότητες ήταν πολύ μεγάλες και δεν επαρκούσε ο χώρος το Πνευματικό Κέντρο μεταφέρθηκε στην Αγ. Ιωάννου αρ. 58, όπου στην αρχή στεγάστηκε και ένα κομμάτι της δημοτικής βιβλιοθήκης το 1982-86 με τη βοήθεια του Δημήτρη Φωτόπουλου.

Η Δημοτική Βιβλιοθήκη δημιουργήθηκε επί των ημερών του με διάταγμα και με πρόεδρο τον ίδιο τον Χατζηανδρέου. Στη συνέχεια έγινε ανεξάρτητο πρόσωπο. Κατά ομολογία του κ. Χατζηανδρέου η Δημοτική Βιβλιοθήκη δεν θα γινόταν αν δεν υπήρχε το ζεύγος Φαλκώνη. Όταν αργότερα ο Δήμος απέκτησε τη δωρεά Κοντόπουλου, δημιουργήθηκε το Μουσείο του Κοντόπουλου και η κυρία Μαρσέλ Κοντοπούλου επέτρεψε να χτίσουν μέσα στον χώρο, εφαπτόμενα του σπιτιού του Κοντόπουλου, το νέο κτίριο και να ενωθούν αυτά τα 2 κτίρια, τότε μεταστεγάστηκε εκεί η Παιδική Βιβλιοθήκη. Επόμενο ήταν το τμήμα αυτό της οδού από Ειρήνης να ονομαστεί Αλέκου Κοντόπουλου όπως και η Βιβλιοθήκη πήρε το όνομά του. Λόγω του μεγέθους της πόλης και λόγω της Λ. Μεσογείων που την έκοβε στα δύο έπρεπε να γίνει και μια άλλη υποδομή με αποτέλεσμα την Βιβλιοθήκη στο Κοντόπευκο που συστεγάζονταν με τα Δημοτικά Ιατρεία. Ακολούθησαν εκδηλώσεις, εκθέσεις ζωγραφικής, γλυπτικής, αγοράστηκαν χαρακτικά έργα, έργα ζωγραφικής. Με τη βοήθεια του κ. Φωτόπουλου κάθε χρόνο υπήρχε στον προϋπολογισμό ένα μικρό κονδύλι για αγορές έργων που υπάρχουν μέχρι σήμερα, μεταξύ των οποίων και ορισμένα μεγάλα έργα του Κοντόπουλου εξόν αυτών της δωρεάς με εκτίμηση του Καθηγητή Πανεπιστημίου κ. Χρύσανθου Χρήστου και απόφαση του Δ.Σ..

Κτήμα και πλατεία Ιόλα. Το συνταρακτικό είναι πως εάν δεν πέθαινε ο Αλέξανδρος Ιόλας στην Αμερική και ζούσε μερικούς μήνες ακόμα το κτήμα και η βίλα του, συν όσα έργα θα έκανε δωρεά, θα ανήκαν στο Δήμο δωρεάν. Είχε ήδη συζητηθεί και συμφωνηθεί μεταξύ Χατζηανδρέου και Ιόλα η δωρεά παρά το κλίμα της εποχής εκείνης που ήταν ενάντιο στο μεγάλο γκαλερίστα. Η συμφωνία περιελάμβανε τη δημιουργία Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης και ο Ιόλας θα ήταν ο πρώτος αλλά και για όσα χρόνια επιθυμούσε πρόεδρος. Δυστυχώς ο μεγάλος γκαλερίστας δεν επέστρεψε ποτέ ζωντανός στην Ελλάδα. Πριν φύγει για την Αμερική έγινε μια τελευταία συνάντηση στο σπίτι της αδελφής του Ιόλα και συμφωνήθηκε να είναι όλα έτοιμα μόλις γυρνούσε για να ολοκληρωθεί η δωρεά. Πολλά από τα προγραμματισμένα ραντεβού δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ λόγω των παπαράτσι που παρακολουθούσαν και ίσως αυτό αποτέλεσε την αιτία που καθυστέρησε η δωρεά. Ο Χατζηανδρέου στη συνέχεια δέσμευσε το κτήμα ως χώρο πολιτισμού και δεν μπόρεσε να γίνει οτιδήποτε άλλο. Την πολιτική αυτή συνέχισαν όλες οι Δημοτικές Αρχές.

Ο Ιόλας όμως ήταν δωρητής της έκτασης και χρηματοδότης της μελέτης για να γίνει επί Χατζηανδρέου η πλατεία Ιόλα υπό την επίβλεψη της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου. Σκοπός του Ιόλα υπήρξε να τοποθετηθούν εκεί πάρα πολλά γλυπτά έργα τέχνης (κατά τους ειδικούς θα ήταν 10 φορές πιο μεγάλης αξίας από την πλατεία). Ο αρχιτέκτονας Στέφανος Ζουγανέλης προέβλεπε τις θέσεις που θα τοποθετούνταν συγκεκριμένα γλυπτά. Επειδή τα γλυπτά αυτά δεν ήρθαν ποτέ στη Δήμο μετά το θάνατο του Ιόλα ο Δήμος έκανε κάποιες τροποποιήσεις στο σχέδιο της πλατείας.

Δημιουργείται το Δημοτικό Ωδείο και το κτίριο που στεγάζεται. Ανασυγκροτήθηκε η ήδη υπάρχουσα Δημοτική Φιλαρμονική με τη βοήθεια του αείμνηστου Τάκη Πρωτοψάλτη και της Μαίρης Βελισσαρίδου,  με επαγγελματία μουσικό της στρατιωτικής μουσικής ο οποίος την οργάνωσε σε νέες βάσεις με 30 μέλη. Μισθώθηκε δικός της χώρος στη Λ. Μεσογείων ώστε να εξασκούνται τα μέλη και έγινε καταγραφή των οργάνων. Η Φιλαρμονική συμμετείχε σε πάρα πολλές εκδηλώσεις εκτός από τις επίσημες γιορτές, τις εκκλησιαστικές εορτές και τελετές.

Με διάταγμα χαρακτηρίστηκε – κατοχυρώθηκε για την Αγία Παρασκευή ο χώρος της «Αμαρυλλίδας» ως θερινός κινηματογράφος πατώντας πάνω στο νόμο που υπήρχε για την Αθήνα. Ήθελε κότσια να δεσμεύσεις το καλύτερο οικοδομικό «φιλέτο» στο κέντρο της πόλης και να μην επιτρέπεται στη συνέχεια να οικοδομηθεί. Εκείνη την εποχή υπήρχαν 4-5 θερινοί κινηματογράφοι στην Αγία Παρασκευή (Νάρκισσος, Ίλιον, Αμαρυλλίς, Ανεμώνη, κ.α.)

Σταύρος Κώτσης, Λεονάρδος Χατζηανδρέου, Τηλέμαχος Χυτήρης

Η «Χρυσή 12ετία» της Δημαρχιακής θητείας του πυλώνας προόδου για την πόλη μας

Για τον Λεονάρδο Χατζηανδρέου όλες οι πόρτες ήταν ανοικτές, είχε επαφές ακόμα και με τον ίδιο τον πρωθυπουργό τότε Ανδρέα Παπανδρέου τον οποίο υποδέχθηκε στην ΕΡΤ. Άριστες ήταν οι σχέσεις του με τον Μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Σεραφείμ. Μελίνα Μερκούρη, Κώστας Λαλιώτης, Αντώνης Τρίτσης, Κίμωνας Κουλούρης και πάρα πολλοί άλλοι γνωστοί πολιτικοί όλων των παρατάξεων και κομμάτων επισκέφτηκαν την Αγία Παρασκευή και στήριξαν τους αγώνες και τα έργα του.

Από αριστερά: Μανώλης Γλέζος, Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ, Ανδρέας Παπανδρέου, Μελίνα Μερκούρη, Ράντοβαν Κάρατζιτς, Σπύρος Κυπριανού
Επίσκεψη Βύρωνα Πολύδωρα

Το μεγάλο άλμα του από την Τοπική Αυτοδιοίκηση στη Βουλή των Ελλήνων

15 χρόνια μετά την πρώτη εκλογή του ως δημοτικός σύμβουλος ο κύκλος στον Δήμο έχει κλείσει, υπήρξε τότε μια πρόταση η οποία έγινε αποδεκτή, συμμετέχει στις βουλευτικές εκλογές του 1993 με το ΠΑΣΟΚ και εκλέγεται Βουλευτής Κυκλάδων σε ηλικία 42 ετών. Υπήρξε πολύ επιμελής ως Βουλευτής και δεν απουσίασε ποτέ από συνεδριάσεις και Επιτροπές.

Σήμερα εξακολουθεί να είναι αεικίνητος και να καταναλώνει το χρόνο του με διάφορες δραστηριότητες, όπως όντας Επίτιμο μέλος της Ένωσης Δημάρχων, μέλος της Ένωσης Βουλευτών, συμμετέχει σε πάρα πολλές ενότητες ιστορικές, κ.α.

Η αξεπέραστη διορατικότητά του χάραξε νέους ορίζοντες για την ανάπτυξη της Αγίας Παρασκευής

Ο δρόμος που είχε να περπατήσει ο μόλις 30 ετών Δήμαρχος Λεονάρδος Χατζηανδρέου ήταν δύσβατος και δύσκολος. Έπρεπε να λύσει πρώτα το θέμα υποδομής, ο κόσμος δεν είχε πόσιμο νερό, ήταν μέσα στις λάσπες, δεν υπήρχαν δρόμοι και το Κοντόπευκο χωρίζονταν στα δύο από το μεγάλο ρέμα. Έπρεπε να οργανώσει διοικητικά έναν δήμο που συνεχώς μεγάλωνε και μαζί αυξάνονταν οι ανάγκες του.  Ο Σωτήρης Κατσάρας είχε κάνει το πρώτο βήμα, όλοι τον σέβονταν, όμως η κατάσταση είχε μπει σε έναν άλλο ρυθμό πλέον. Η πόλη εξελίσσονταν ταχύτατα.

Ήθελε, αλλά οι συγκυρίες δεν του επέτρεψαν να δημιουργήσει το πρώτο εν Ελλάδι, τότε, Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στον Ιόλα. Η κατασκευή του Δημαρχείο παρόλο που το επιθυμούσε δεν ήταν πρώτη προτεραιότητα. Ο χώρος ήταν μεν χαρακτηρισμένος για Δημαρχείο αλλά είχε ακόμα πάρα πολλά νομικά κωλύματα. Μέσα στα κτίρια που υπάρχουν και σήμερα στο χώρο έμεναν οικογένειες που έπρεπε να μετακινηθούν και να περιέλθει ο χώρος στο Δήμο.

Ο Λεονάρδος Χατζηανδρέου ήταν «ο Δήμαρχος των έργων», ο Δήμαρχος που άλλαξε την εικόνα της πόλης. Παρά την μεγάλη του επιτυχία τόσο στον τομέα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όσο στον πολιτικό στίβο της Βουλής παρέμεινε μετρημένος και συνετός.

Ο Λεονάρδος Χατζηανδρέου πιστεύει πως  «Ο Δήμαρχος και το Δημοτικό Συμβούλιο είναι ο πιο κοντινός θεσμός δίπλα στα προβλήματα του κόσμου. Αντιλαμβάνεται, αφουγκράζεται περισσότερο από την οποιαδήποτε κεντρική ή ενδιάμεση εξουσία τα καθημερινά προβλήματα των πολιτών. Γι’ αυτό ο θεσμός αυτός πρέπει να συνεχίσει και να στηρίζεται από την κεντρική εξουσία θεσμικά και οικονομικά και να έχει τη δυνατότητα να παίξει αυτό το ρόλο που του έχει ανατεθεί.  Γι’ αυτό θα πρέπει να μπορεί να διοικήσει αυτό το δήμο που ο καθένας αναλαμβάνει. Πρέπει να διοικήσει και να κριθεί με βάση ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα το οποίο έχει».

Προεκλογική ομιλία
Η παράδοση του Δήμου στο Σταύρο Κώτση. Αριστερά με τα κίτρινα η Βάσω Παπανδρέου
Ο Δήμαρχος Αθηναίων Δημήτρης Μπέης στην δεντροφύτευση του Υμηττού

Σ.Σ. Ο χρόνος που περάσαμε με τον πρώην Δήμαρχο κ. Λεονάρδο Χατζηανδρέου στις τρεις συναντήσεις μας μαζί του είναι πραγματικά πολύτιμος. Θα μπορούσαμε να τον παρακολουθούμε με τις ώρες να ξετυλίγει το κουβάρι της ιστορίας μιας άγνωστης Αγίας Παρασκευής. Τον ευχαριστούμε αληθινά για το χρόνο του και για το μοναδικό ακυκλοφόρητο υλικό που μας πρόσφερε απλόχερα.

Ευχαριστούμε επίσης τον οδοντίατρο κ. Νίκο Φαλκώνη για τις πληροφορίες που μας έδωσε.

Τις πληροφορίες σχετικά με το δίκτυο ύδρευσης Πευκακίων συμπληρώσαμε και από το βιβλίο του πρώην προέδρου του συλλόγου Πευκακίων, κ. Γεώργιου Γεωργίου, «Αναπολώντας τα Πευκάκια του χθες …».

Ο Λεονάρδος Χατζηανδρέου μιλώντας στους κατοίκους στον Υμηττό σταματώντας τη χάραξη της Περιφερειακής οδού
Δεντροφύτευση μπροστά στο σκαπτικό μηχάνημα στον Υμηττό

Το ψηφοδέλτιο των “Δημοκρατικών Δυνάμεων” το 1978

Σχετικά άρθρα:

Υ.Γ. Το υλικό που δημοσιεύεται αποτελεί αυστηρά ιδιοκτησία του aparaskevi-images.gr. Σε περίπτωση που κάποιος/οι επιθυμούν να αναδημοσιεύσουν ολόκληρο ή τμήμα του είναι υποχρεωμένος/οι να αναφέρουν ευανάγνωστα την πηγή. Σε περίπτωση χρήσης του υλικού με οικονομικό όφελος θα πρέπει να ζητηθεί η έγγραφη άδεια της εταιρείας SmartiT, ιδιοκτήτριας του aparaskevi-images.gr. Σε διαφορετική περίπτωση θα κινηθούν άμεσα νομικές διαδικασίες.