Η δρ Μαρία Σεϊμένη-Τσουμάνη ξεκινάει έρευνα στο ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» σχετικά με την ελαχιστοποίηση της επίδρασης της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας.
Καταρρίπτοντας τον μύθο ότι «οι ερευνητές ζουν απομονωμένοι σε ένα “παράλληλο σύμπαν”, εκείνο των εργαστηρίων», το ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» έρχεται να ανοίξει διάπλατα τις επιστημονικές του πύλες προς την κοινωνία, οικοδομώντας γέφυρες με τη βιομηχανία και βάζοντας τα θεμέλια για υψηλού επιπέδου εφαρμοσμένη βιομηχανική έρευνα, εξασφαλίζοντας με αυτό τον τρόπο μια νέα δυναμική, η οποία με τη σειρά της αναμένεται να φέρει ουσιαστικά οικονομικά αποτελέσματα. Αξιόλογοι επιστήμονες, νεαρής στην πλειονότητά τους ηλικίας, εντασσόμενοι στο πρόγραμμα Βιομηχανικών Υποτροφιών του «Δημοκρίτου», αποκτούν πλέον ισχυρό κίνητρο να παραμείνουν –ή και να επιστρέψουν από το εξωτερικό– στην Ελλάδα, καθώς οι επαγγελματικές προοπτικές που ανοίγονται μπροστά τους, αναμφίβολα τους προσφέρουν ένα πολλά υποσχόμενο μέλλον.
«Πώς μπορούμε να αξιολογήσουμε τα επίπεδα έκθεσης του χρήστη σε ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες από τις ασύρματες συσκευές που λειτουργούν σε επαφή ή πολύ κοντά στο ανθρώπινο σώμα; Με ποιον τρόπο θα αναπτύξουμε κατάλληλη μεθοδολογία για την ελαχιστοποίηση της ακτινοβολίας από τις κεραίες τέτοιων συσκευών (π.χ. wearables, υφασμάτινες κεραίες, έξυπνα ενδύματα κ.λπ.), τα οποία αναμένεται στο μέλλον να κατακλύσουν την αγορά;». Αυτά αποτελούν τα δύο βασικά ζητούμενα στην έρευνα που ξεκινά η δρ Μαρία Σεϊμένη-Τσουμάνη στο ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», κατόπιν επιλογής της στο πρόγραμμα βιομηχανικών υποτροφιών.
Ο δρ Γεώργιος Νούνεσης, διευθυντής και πρόεδρος του Δ.Σ. του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» που «τρέχει» το πρόγραμμα.
«Το πρόγραμμα υποτροφιών Βιομηχανικής Ερευνας πραγματοποιείται χάρη στη γενναιόδωρη χορηγία, ύψους σχεδόν 4 εκατ. ευρώ, του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Σε αυτήν έρχεται να προστεθεί 1,5 εκατ. από τις ενδιαφερόμενες βιομηχανίες. Απευθύνεται σε ταλαντούχους ερευνητές με ενδιαφέρον στην εφαρμοσμένη βιομηχανική έρευνα. Η προθεσμία για την υποβολή προτάσεων εκπνέει στις 26/1, ενώ ευελπιστούμε να επαναληφθεί με την ολοκλήρωση του παρόντος, σε 4 χρόνια», θα πει ο δρ Γεώργιος Νούνεσης, δ/ντής και πρόεδρος Δ.Σ. του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος». Με στόχο την επένδυση στη νέα γνώση και τεχνολογία αφενός και στη δημιουργία ανάπτυξης αλλά και επαγγελματικής απασχόλησης στην Ελλάδα αφετέρου, ο «Δημόκριτος» εισάγει ένα μοναδικό για δημόσιο φορέα πρόγραμμα, το οποίο στοχεύει στην ανάδειξη της καινοτομίας, «στη στήριξη, δηλαδή, όλων των νέων ιδεών που παράγονται στα εργαστήριά του, έτσι ώστε να φτάσουν στην αγορά, να βρουν κεφάλαια και να μετουσιωθούν σε επιχειρηματικότητα – άλλωστε, καινοτομία δεν υφίσταται αν η ανακάλυψη δεν παράγει οικονομική αξία.
Σύσφιγξη με τη βιομηχανία
Η περαιτέρω σύσφιγξη των σχέσεων του Κέντρου με τη βιομηχανία, αποτελεί επιπλέον στόχο μας», προσθέτει ο δρ Νούνεσης, τονίζοντας παράλληλα τη θετική συμβολή στην προσπάθεια που ξεκινά για τη διαμόρφωση ενός ευρύτερου υποστηρικτικού πλαισίου: «Η δημιουργία του ελληνικού ιδρύματος για την Ερευνα και την Καινοτομία, το οποίο αρχίζει να χρηματοδοτεί επί της ουσίας με δικές του επιλογές την έρευνα και την αριστεία στην Ελλάδα. Η ενεργοποίηση από 1/1/2018 των Equifunds, των Ταμείων Επιχειρηματικών Συμμετοχών, τα οποία δημιουργήθηκαν με απευθείας χρηματοδότηση από το European Investment Fund και νομιμοποιούνται να επενδύουν στην καινοτομία με συμμετοχή venture capital funds και αναμένεται να αποκτήσουν μεγάλη δυναμική, καθώς τα κεφάλαια που προορίζονται γι’ αυτόν τον σκοπό θα είναι γύρω στα 250 εκατ. ευρώ. Κάποια από αυτά θα έρθουν να επενδυθούν είτε σε κάποιες από τις 40 εταιρείες που ήδη λειτουργούν στο τεχνολογικό πάρκο “Λεύκιππος” του “Δημοκρίτου” είτε σε καινοτόμες ιδέες που αναπτύσσονται αυτή τη στιγμή στα εργαστήριά του. Το ΕΣΠΑ, που έχει αρχίσει να κινείται. Με τους τρεις αυτούς πυλώνες να είναι πλέον ενεργοί, από πλευράς “Δημοκρίτου” θεωρώ ότι πρέπει να εκμεταλλευθούμε την ευκαιρία, ευελπιστώντας πως και η κυβερνητική πολιτική θα συνεχίσει να λειτουργεί υποστηρικτικά προς αυτή την κατεύθυνση, όπως προκύπτει από την αύξηση τα τελευταία χρόνια των κρατικών δαπανών για την έρευνα, η οποία αγγίζει πλέον το 1% του ΑΕΠ», καταλήγει.
«Πολλή δουλειά»
Πενήντα οκτώ μέχρι στιγμής οι υπότροφοι, αναμένεται ωστόσο η προσθήκη εννέα ή δέκα ακόμη. Οσο για τα κριτήρια επιλογής τους; Σύμφωνα με τον δρα Νούνεση: «Προηγήθηκε αυστηρή αξιολόγηση από ένα ευρύ δίκτυο επιστημόνων προερχομένων από πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα σε όλη την Ελλάδα. Ελήφθησαν υπόψη η αριστεία των ακαδημαϊκών τους προφίλ, το επιστημονικό όφελος των προτάσεών τους, καθώς και ο βαθμός αφοσίωσης και εμπλοκής των εταιρειών που θα τους υποστήριζαν στην προτεινόμενη έρευνα», εξηγεί, επισημαίνοντας: «Πολλή δουλειά από πλευράς “Δημοκρίτου” για να στηθεί ένα τέτοιο πρόγραμμα. Συναντώντας, όμως, τους νέους είδα χαμόγελα, αισιοδοξία, διάθεση για ανάληψη πρωτοβουλιών. Ο,τι χρειάζεται για να έχουμε επιτυχίες».
Αντικείμενο του φυσικού δρος Στέφανου Χαΐτογλου, υποτρόφου του «Δημοκρίτου», είναι το γραφένιο, ένα σχετικά καινούργιο υλικό.
Επιστρέφοντας από το εξωτερικό λόγω της υποτροφίας
Η προκήρυξη του προγράμματος βιομηχανικών υποτροφιών του «Δημοκρίτου» ήταν το έναυσμα για οκτώ από τους νέους ερευνητές να αφήσουν θέσεις στο εξωτερικό. Μία σύμβαση υποτροφίας με εξαιρετικά καλό μισθό για 4 χρόνια, σίγουρα αποτελεί ισχυρό δέλεαρ για την επιστροφή στην πατρίδα, ενεργοποιώντας αντίστροφα το λεγόμενο brain drain. Χαρακτηριστική η περίπτωση του 30χρονου δρος Στέφανου Χαΐτογλου, φυσικού από τη Θεσσαλονίκη, απόφοιτου του ΑΠΘ. Μεταπτυχιακές σπουδές και διδακτορικό στο πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης, στον τομέα της Νανοτεχνολογίας. Υπότροφος του ΙΚΥ. «Αντικείμενό μου το γραφένιο, ένα σχετικά καινούργιο υλικό. Ολοκληρώνοντας το διδακτορικό μου πέρυσι τον χειμώνα, αναζήτησα προοπτικές εργασίας στην Ελλάδα ως ερευνητής. Χωρίς να υπάρχει καμία προηγούμενη προσωπική γνωριμία και με βάση αμιγώς επιστημονικά κριτήρια, επικοινώνησα με τον δρα Αθανάσιο Δημουλά, επιστημονικό υπεύθυνο του Εργαστηρίου Μοριακής Επιταξίας στο Ινστιτούτο Νανοτεχνολογίας. Μόλις είχε ανακοινωθεί η προκήρυξη του προγράμματος. Μου πρότεινε να ετοιμάσω την ερευνητική μου πρόταση, ενώ ο ίδιος είχε ήδη έρθει σε επαφή με τον βιομηχανικό συνεργάτη, την Adamant Composites Ltd. Τους ενδιέφερε να συνδυάσουν υλικά με βάση πολυμερή με το γραφένιο, προκειμένου να βελτιώσουν τις ιδιότητές τους. Προσβλέπουμε στη δημιουργία νέας γενιάς ηλεκτροδίων για μπαταρίες. Σε ό,τι αφορά το μοντέλο των βιομηχανικών υποτροφιών, βασικό πλεονέκτημα η επαφή με εταιρείες, οι οποίες θα βγάλουν την έρευνα από το εργαστήριο, οδηγώντας την σε ένα τελικό προϊόν. Η αλληλεπίδραση με την εταιρεία σε φέρνει μπροστά στα πραγματικά προβλήματα, ενώ παράλληλα, εισάγεσαι στην “εταιρική κουλτούρα”, σημαντική για τους ακαδημαϊκούς χώρους, καθώς επιφέρει την απαραίτητη ισορροπία».
Το βαρύ «οπλοστάσιο»
Αλλά και για τη δρα Μαρία Σεϊμένη-Τσουμάνη, μητέρα ενός εξάχρονου αγοριού, το βαρύ «οπλοστάσιο» των τυπικών της προσόντων σε συνδυασμό με σοβαρές επαγγελματικές προτάσεις στο εξωτερικό δεν στάθηκε ικανό να την κρατήσει μακριά από την πατρίδα. Η ίδια καταγράφει την προσωπική της διαδρομή: «Καταγωγή από την Αρτα. Τελείωσα Ηλεκτρολόγος στο ΑΠΘ και με αφορμή τη διπλωματική μου, το υπουργείο Εθνικής Αμυνας μου πρότεινε να εργαστώ σε μια εταιρεία Αεροδιαστημικής στο Τορίνο, στην Ιταλία. Εντάχθηκα στο τμήμα Ηλεκτρομαγνητικής Συμβατότητας. Με υποτροφία, ξεκινώ το μεταπτυχιακό μου σε Aviation Electronics. Απέρριψα δύο προτάσεις, μία για δουλειά στην Ιταλία και μία για διδακτορικό στην Αμερική, επειδή υπερίσχυσε μέσα μου η επιθυμία για ισορροπία και ποιότητα ζωής. Δύσκολο βήμα. Επιστρέφοντας, κάνω οικογένεια και ξεκινώ το διδακτορικό μου στις τηλεπικοινωνίες στο ΕΜΠ Προέκυψαν διακρίσεις. Ολοκληρώνοντας το διδακτορικό και ενώ παράλληλα εργαζόμουν ως σύμβουλος ηλεκτρομαγνητικής συμβατότητας σε εταιρείες της Ελλάδας και του εξωτερικού με αντικείμενο το Διάστημα, προκύπτει το πρόγραμμα υποτροφιών του “Δημοκρίτου”. Σε συνεργασία με τον δρα Αντώνη Αλεξανδρίδη, επιστημονικό υπεύθυνο του Εργαστηρίου Ασύρματων Επικοινωνιών του Ινστιτούτου Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του “Δημοκρίτου” και τον κ. Στέλιο Παντελόπουλο, συνεπιβλέποντα της έρευνάς μου και διευθυντή του τμήματος Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων της SingularLogic S.A., προχώρησα στην κατάθεση της ερευνητικής μου πρότασης. Τελικός χρήστης της ιδέας, το νοσοκομείο “Υγεία”».
Αισθάνθηκε δικαιωμένη για την απόφασή της να επιστρέψει στην Ελλάδα; «Ηταν συνειδητή επιλογή να επιστρέψω και μάλιστα εν καιρώ κρίσης. Η εξασφάλιση της υποτροφίας, εκτός από προσωπική δικαίωση ήταν και η απάντηση σε όσους αμφισβήτησαν την επιλογή μου να επιστρέψω. Εξάλλου, η ποιότητα ζωής είναι τόσο παραμετροποιημένη σήμερα και τα χρήματα δεν είναι η παράμετρος που τη διασφαλίζει».
http://www.kathimerini.gr
